1403/09/03
یحیی معروفی

یحیی معروفی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: Orcid.org/0000-0002-3034-0386
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 2318652
دانشکده: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
نشانی:
تلفن: 09183731816

مشخصات پژوهش

عنوان
دیدگاه اجتماعی برنامه درسی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
دیدگاه اجتماعی، برنامه درسی، تئوری ، تکامل اجتماعی، کارکردگرایی، تعارض
سال 1394
مجله دانشنامه ايراني برنامه درسي
شناسه DOI
پژوهشگران یحیی معروفی

چکیده

در دیدگاه اجتماعی، نیازهای اجتماعی اساس برنامه درسی است، به فرد در بستر و شرایط خاص اجتماعی نگریسته می شود و تلاش براین است تا برنامه هایی متناسب با این بستر و شرایط تدوین شود. اما تلقی گروه های مختلف اجتماعی از نیازهای جامعه گاهی متفاوت و حتی متضاد است. از این رو، دیدگاه های متفاوتی زیر چتر دیدگاه اجتماعی مطرح شده است، که به مقوله نیازهای جامعه و نقش مدارس و برنامه های درسی نگاهی کاملاً متفاوت دارند. قدیمترین این دیدگاههای،دیدگاه محافظه کارانه است که برنامه درسی را وسیله ای برای حفظ وضع موجود، جذب و درونی کردن ارزشها و هنجارها ، همنوایی، سازگاری و انطباق با شرایط موجود جامعه می داند. مفاهیمی چون فرهنگ پذیری، انتقال فرهنگی، وفاداری نسبت به حاکمیت از اهداف برنامه درسی است. اندیشمندانی چون دورکهایم، پارسونز،کوهن از صاحب نظران این دیدگاه محسوب می شوند.در مقابل، دیدگاه انتقادی، مدرسه را عامل تغییر اجتماعی تلقی کرده و بر زعامت و نقش رهبری مدارس و برنامه های درسی در فرایند بازسازی و تحول اجتماعی و رفع بی عدالتی ها و نابرابری های اجتماعی تاکید می کنند. مفاهیمی چون سواد انتقادی، سواد اجتماعی، نقادی سیاسی، خودآگاهی و رهایی بخشی، هسته برنامه درسی را تشکیل می دهد. صاحبنظرانی چون فریره، ایلیچ، اپل و جیروکس از اندیشمندان اصلی این دیدگاه محسوب می شوند. دیدگاه سوم که به نوعی بینابین دو دیدگاه قبلی قرار دارد، دیدگاه شهروندی دموکراتیک یا آزادمنشانه است. در این دیدگاه، بر نقش و اهمیت حیاتی مدرسه و برنامه درسی در ایجاد دموکراسی وفرهنگ آن تاکید شده و رشد آگاهی و برخی مهارت های شناختی از قبیل: تفکر انتقادی، تحلیل ارزش ها و مهارت های فرایند گروهی برای مشارکت در فرایند دموکراسی ضروری تلقی می شود. مفاهیمی از قبیل شان و منزلت فرد،حاکمیت بر سرنوشت خود، هوش،کثرت گرایی و اجتماع جز مفهوم های اساسی به شمار می روند. افرادی مانند دیوئی، شور و نیومن از اندیشمندان این دیدگاه محسوب می شوند.