وجود آلایندههای نوظهور نانوذرات در آب باعث پاسخ استرس در ماهی میشود که نهایتاً بر وضعیت فیزیولوژیک ماهیان اثرگذار بوده و باعث کاهش عملکرد ایمنی ماهیان میشود. از این رو، استفاده از محرکهای ایمنی نظیر ملاس بسیار ضروری بهنظر میرسد. در این تحقیق، تعداد 250 قطعه بچهماهی کپور معمولی بهمدت 42 روز در چهار دسته: جیره فاقد ملاس (تیمار 1)، جیره حاوی 5/0 درصد ملاس (تیمار 2)، جیره حاوی 1 درصد ملاس (تیمار 3) و جیره حاوی 2 درصد ملاس (تیمار 4) تقسیم شدند. سپس به هرکدام از گروه ها 50 درصد غلظت کشنده نانو آهن بهمدت چهارده روز اضافه شد. شاخصهای مختلف از جمله : پروتئین محلول، فسفاتاز قلیایی، لیزوزیم و ایمونوگلوبولین (IgM) در موکوس اندازهگیری شد. نتایج تجزیهوتحلیل آماری دادهها نشان داد که در مجموع تیمارهای آزمایشی بر شاخصهای ایمنی موکوس تأثیر معنیداری داشت (05/0P<). بهطوریکه میزان این شاخصها در تیمارهای تغذیه شده با ملاس با افزایش غلظت ملاس افزایش یافت. در تیمار در معرض نانو آهن و در تیمارهای ترکیب نانو آهن و ملاس نیز میزان این شاخصها بهطور معنیداری افزایش یافت. نتیجه کلی این تحقیق نشان داد که ملاس، نانوذره آهن و ترکیب ملاس و آهن باعث افزایش شاخصهای ایمنی موکوس میشود.