وحید زادمجید

افزایش جمعیت و نیاز به پروتئین انسانی از یک طرف، ساخت سدها و آلوده شدن رودخانه ها از طرفی دیگر جمعیت بسیاری از گونه های ماهی را تهدید می کند. در نتیجه اقدامات مختلفی از جمله تکثیر مصنوعی به منظور تأمین پروتئین انسانی و بازسازی ذخایر گونه ها ی مختلف ماهیان در حال انجام است. در پژوهش حاضر امکان القای اسپرمیشن در مولدین نر وحشی سیاه ماهی فلس ریز (Capoeta damascina) با استفاده از تزریق هورمون های Ovaprim و HCG در شرایط اسارت مورد مطالعه قرار گرفته است. به این منظور جمعیتی از مولدین از رودخانه قشلاق سنندج در طی فصل تولیدمثل طبیعی (خرداد و تیر ماه 1396) جمع آوری، از لحاظ ظاهری بررسی و مولدین عمدتا 3 ساله سالم و دارای رسیدگی کامل جنسی انتخاب شدند. سپس پارامتر های ظاهری شامل طول کل و وزن کل برای هر مولد اندازه گیری شد. در مرحله بعد مولدین در سه گروه کاملا تصادفی توزیع و سه تیمار (30 عدد مولد در هر تیمار) شامل تزریق 25/0 میلی لیتر هورمون Ovaprim و 1000 واحد (IU) هورمون HCG به ازای کیلوگرم وزن بدن برای هر تیمار به همراه گروه شاهد (تزریق با سرم فیزیولوژی) هر کدام در 3 تکرار اعمال شد. سپس به منظور اندازه گیری پارامترهای کیفی اسپرم، اسپرم گیری و خون گیری از ماهیان شاهد و مورد آزمایش انجام شد. نمونه برداری جهت اندازه گیری پارامترهای کیفی اسپرم در زمان های صفر (اولین نمونه برداری)، 12، 24 و 48 ساعت پس از تزریق هورمون های Ovaprim، HCG و سرم فیزیولوژی انجام شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری در طول کل و وزن کل مولدین وجود نداشت. بررسی پارامترهای کیفی اسپرم نشان داد که حجم اسپرم 12 ساعت پس از تزریق Ovaprim به طور معنی داری نسبت به گروه های HCG و شاهد افزایش یافت (05/0P≤) و این افزایش تا 48 ساعت پس از تزریق ادامه داشت. تزریق هر دو هورمون Ovaprim و HCG سبب افزایش شاخص تراکم اسپرم در زمان-های 12، 24 و 48 ساعت پس از تزریق نسبت به گروه شاهد شد (05/0P≤). همچنین اسپرماتوکریت در گروه HCG در زمان های 24 و 48 ساعت افزایش یافت. اما تفاوت معنی داری در طول دوره ی حرکت اسپرم بین گروه های آزمایشی در زمان های مختلف وجود نداشت. درصد اسپرم های متحرک در زمان های 12، 24 و 48 ساعت پس از تزریق HCG به طور معنی-داری کاهش یافت (05/0P≤). همزمان با افزایش حجم اسپرم، سطح استروئیدهای جنسی تستوسترون ((T و دی ه