چکیده در متون کهن گاهی به عبارت یا کلمه ای بر می خوریم که با مراجعه به فرهنگ های لغت، امکان دریافت معنای مناسب برای آن وجود ندارد همچنین گاهی مصححان متون کهن در خواندن متن و ارائۀ صورت مناسبی از یک واژه درمی مانند و تصحیح قیاسی بر مبنای قواعد نحوی و بلاغی نیز راه به جایی نمی برد. در این موارد، می توانیم به کمک اطلاعاتی از زبان ها و گویش ها و آداب و رسوم و نام ابزارهای محلی یا مسائل محلی به حلّ این معضلات بپردازیم. در این مقاله کوشیده ایم برای تصحیح و تبیین مفهوم اصطلاحات و واژه هایی چون ایواره، بَره بُزه، اخُره و اوغرات، سِکال، سرهول، بُرمه کردن، کوز، گاو کیلی، نُچ کردن، ناوری در متون تاریخی و ادبی به کمک اطلاعات محلّی و گویش لری خصوصاً در روستای نقده از توابع شهرستان تویسرکان، پیشنهادهای تازه عرضه کنیم واژگان کلیدی: تصحیح انتقادی، ریشۀ واژگان، زبان های ایرانی، گویش های محلی، متون کهن