1404/09/14
تیمور مالمیر

تیمور مالمیر

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
شاخص H:
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
اسکولار:
پست الکترونیکی: t.malmir [at] uok.ac.ir
اسکاپوس: مشاهده
تلفن:
ریسرچ گیت:

مشخصات پژوهش

عنوان
تصحیح ابیاتی از نظامی گنجه‌ای در چاپ‌های لیلی و مجنون و هفت پیکر
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
"منظومۀ لیلی و مجنون" "نظامی گنجه‌ای" "هفت پیکر» "آز" "زق" "ناقه از بام به زیر آوردن"
سال 1404
مجله پژوهشهای نسخه شناسی و تصحیح متون
شناسه DOI
پژوهشگران تیمور مالمیر ، منور جان

چکیده

به‌رغم کوشش‌هایی که تا امروز در تصحیح انتقادی لیلی و مجنون نظامی گنجه‌ای صورت‌گرفته‌است متن این منظومه همچنان نیازمند بازبینی نسخه‌های کهن و تصحیح مجدد است. تصحیحاتی که پس از پژوهش برتلس در آکادمی اتحاد جماهیر شوروی و شرح و تصحیح وحیددستگردی صورت‌گرفته عمدتاً حاصل تحقیق ایشان را بازنشرکرده‌اند مثل اینکه برخی مصححان، ضبط عین نسخه‌های آنان را تکرارکرده‌اند یا در برخی موارد با اعتماد به خوانش ایشان تلاش‌کرده‌اند قرائت و خوانش دور و ناراست آنان را شرح و توجیه‌کنند. در این مقاله پنج مورد از ضبط‌های اشتباه یا ناقص و نادرست در چاپ‌های برتلس و وحیددستگردی را بررسی‌کرده‌ایم. نتیجۀ تحقیق نشان‌می‌دهد باید در ضبط‌های نسخه‌های موردِ استفادۀ وحیددستگردی و برتلس تا پیداشدن نسخه یا نسخه‌های بهتر و کهن‌تر باتردید نگریست زیرا وجود سهو و خطا در خوانش آنان محتمل است. در این مقاله از ضبط «گلالۀ خاک» به جای «گلالۀ تاک» به صورت مستند دفاع شده است. در یک مورد از تصحیف یا خوانش خطا در موردِ «زق» به صورت‌های «رق، دق و ره» در نسخه ها و متن‌های چاپی یادشده است. در یک بیت نیز پیشنهادشده به جای خوانش «آزرم» واژۀ نزدیک بدان به صورت «آزم» در متن قرارگیرد. در بیتی دیگر نیز از ضبط های تابه/ ناوه/ یاوه/ ناقه، با استناد به متن منظومه و سابقۀ «ناقه بر بام جستن» در داستان ابراهیم ادهم و «گوساله بر‌بام‌بردن» کنیزک بهرام گور به‌عنوانِ کارهای شگفت و غیرِعادی، تعبیر «ناقه از بام به‌زیرآوردن» برای متن برگزیده‌شده‌است. ضبط جفته‌خوری یا جفتۀ خون در متن‌های چاپی با تصحیح قیاسی به‌صورتِ چشته‌خوری تصحیح‌شده‌است.