پاگشایی یا تشرّف از مناسک و آیین‌های کهن است که همچنان در جامعۀ امروزی نیز رایج است. در متون کهن از این آیین و مراسم آن به صورت‌های مختلف یاد شده است اما آنچه به‌صورتِ آشکار از آن سخن گفته‌اند مربوط به پاگشایی پسران است اما موارد کمی هم از پاگشایی دختران یاد شده است. در این تحقیق، آیین تشرّف زنان را در شاهنامۀ فردوسی بررسی و تحلیل کرده‌ایم. هدف از پاگشایی آشنایی نوآموز با مجموعه‌ای از سنت‌ها، تجارب مذهبی و مفهوم اصلی زندگی بود که آن را به‌مثابه مرگ نوآموز و واردشدن او به مرحلۀ بزرگسالی تلقی می‌شد. از تشرّف دختران به سبب آنکه کمتر به صراحت از آن یاد شده کمتر سخن هست و تحقیق چندانی دربارۀ آن انجام نشده است. تشرّف زنان شاهنامه را به چند دسته تقسیم کرده‌ایم: پاگشایی دختر‌های رعیّت‌زاده، پاگشایی‌های مبتنی بر آیین مردگیران، پاگشایی‌های دختران در ضمن ذکر پاگشایی مردان، داستان‌هایی که طرح پاگشایی در آنها به صورت کامل مطرح شده است. در مواردی که از داستان زنان در شاهنامه سخن رفته است اما با جنبه‌های مختلف پاگشایی مربط نبوده است برای تبیین بهتر موضوع بحث کرده‌ایم.
