تیمور جوادی

تنش اسمزی یکی از تنش های محیطی است که روی رشد گیاهان اثرات منفی دارد و باعث کاهش سرعت رشد، طویل شدن ساقه، گسترش برگ و هدایت روزنه ای می شود. گاما آمینو بوتیریک اسید (GABA) می تواند مکانیسم کاربردی برای مقابله با تنش در گیاهان ایجاد کند. تجمع GABA با عوامل تنش زا در گیاهان در ارتباط است. هدف از این پژوهش، بررسی اثر GABA، بر خصوصیات مورفو- فیزیولوژیکی توت فرنگی رقم کوئین الیزا در شرایط تنش اسمزی می باشد. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو فاکتور بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول محلول پاشی GABA در سه سطح (0، 30 و 60 میلی مولار) و فاکتور دوم تنش اسمزی ناشی از پلی اتیلن گلیکول (PEG) در سه سطح (شاهد، تنش 6/0- و تنش 2/1- مگاپاسگال) بودند. خصوصیات مورفو- فیزیولوژیکی بوته های توت فرنگی رقم کوئین الیزا اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تنش اسمزی باعث کاهش تعداد برگ، وزن خشک برگ، سطح برگ، طول و حجم ریشه، وزن خشک ریشه، محتوای نسبی آب برگ، پایداری غشاء سلولی، کلروفیل a، b و کلروفیل کل، تعداد، وزن، حجم عملکرد و سفتی میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون و فنل شد. از سوی دیگر تنش اسمزی باعث افزایش مالون دی آلدهید، پروتئین، پرولین، کربوهیدرات های محلول کل، پراکسید هیدروژن، آنزیم پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، مواد جامد محلول، pH، کربوهیدرات و ویتامین ث، آنتوسیانین و ظرفیت ضد اکسایشی میوه گردید. GABA باعث افزایش تعداد برگ، وزن خشک برگ، سطح برگ، طول و حجم ریشه، وزن خشک ریشه، محتوای نسبی آب برگ، پایداری غشاء سلولی، کلروفیل a، b و کلروفیل کل، تعداد، وزن، حجم و عملکرد میوه، آنزیم پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، مواد جامد محلول، pH، کربوهیدرات و سفتی میوه، ویتامین ث، آنتوسیانین و ظرفیت ضد اکسایشی میوه و کاهش میزان مالون دی آلدهید، پراکسید هیدروژن، اسیدیته قابل تیتراسیون و فنل گردید. بیش ترین تأثیر در غلظت 60 میلی مولار GABA مشاهده شد. کلمات کلیدی: آسکوربات پراکسیداز، آنتوسیانین، تنش محیطی، گابا، مواد جامد محلول