: اثرات تیمارهای مختلف پاکلوبوترازول و تنش آبی بر نهال های گلابی رقم بیروتی کشت شده در گلدانهای 16 لیتری بررسی شد. پاکلوبوترازول به صورت خاکی به مقدار 0، 15/0 و 3/0 گرم ماده فعال در گلدان به کار رفت. سه تیمار تنش آبی شامل؛ شاهد (گیاهان در حد ظرفیت زراعی آبیاری شدند)، 4/0- و 8/0- مگاپاسکال (به ترتیب گیاهان زمانی آبیاری شدند که مکش خاک به 4/0- و 8/0- مگاپاسکال رسید) به کار رفتند. پارامترهای تبادل گازی شامل؛ سرعت فتوسنتز خالص، سرعت تعرق، گازکربنیک زیر روزنه ای و هدایت روزنه ای قبل، در طول و دو روز بعد از آبیاری مجدد اندازه گیری شدند. تنش آبی تاثیر بسیار معنی داری بر همه پارامترها داشت. سرعت فتوسنتز خالص (66/7 میکرو مول بر متر مربع در ثانیه)، سرعت تعرق (59/4 میلی مول بر متر مربع در ثانیه) و هدایت روزنه ای (05/0 مول بر متر مربع در ثانیه ) در تیمار 8/0 مگاپاسکال در طول تنش در کمترین مقدار بودند. گاز کربنیک زیر روزنه ای (5/204 میکرو مول بر متر مربع در ثانیه) در تیمار 8/0- مگاپاسکال در طول تنش در بیشترین مقدار بود. اثر متقابل بین تنش خشکی و پاکلوبوترازول بر پارامترهای تبادل گازی معنی دار نبود.