افزایش رشد و عملکرد، یکی از اهداف مهم در تولید توت فرنگی بوده و از روش های مختلفی برای رسیدن به این هدف استفاده می شود. محیط کشت مناسب و تغذیه ی کامل سبب رشد و افزایش گل و میوه ی توت فرنگی در شرایط کشت بدون خاک می شود. در این پژوهش اثر نوع محیط کشت و تیمار میکوریزا بر توتفرنگی رقم کاماروزا مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور محیطکشت و قارچ میکوریزا و با سه تکرار اجرا شد. در این پژوهش محیط کشت در7 سطح شامل کوکوپیت (100)، پرلایت (100)، ورمی کولیت (100)، زئولیت (100)، کوکوپیت + پرلایت (حجمی 50:50)، کوکوپیت + ورمی کولیت (حجمی 50:50)، کوکوپیت + زئولیت (حجمی 50:50)، و میکوریزا در دو سطح شامل تلقیح با میکوریزا و عدم تلقیح با میکوریزا استفاده شدند. نتایج آزمایش نشان داد که تیمار میکوریزا و نوع محیط کشت بر بیشتر صفات رویشی از جمله تعداد و سطح برگ، وزن خشک برگ، طول و حجم ریشه، تعداد طوقه، وزن خشک طوقه، وزن خشک ریشه و ماده ی خشک کل اثر داشته و اثر میکوریزا بر صفات مذکور افزایشی بود. دراکثر صفات رویشی مورد بررسی محیطکشت پرلایت در تیمار شاهد کمترین میزان را دارا بود. تیمار میکوریزا بر محتوای آب برگ و میزان کلروفیل نیز اثر مثبت داشته و سبب افزایش آن ها گردید. در مورد خصوصیات کیفی میوه، میکوریزا بر میزان سفتی، اسیدیته قابل تیتراسیون، مواد جامد محلول و ویتامین ث اثر افزایشی داشت و بیشترین میزان سفتی بافت میوه و TA در محیط کشت کوکوپیت + زئولیت و بیشترین میزان ویتامین ث و TSS/TA در محیط کشت های کوکوپیت + ورمی کولیت و کوکوپیت + پرلایت مشاهده شد. محیط کشت بر میزان فنول، آنتوسیانین و ظرفیت ضداکسایشی اثر معنی داری نداشت اما اثر تیمار میکوریزا بر هر سه صفت ذکر شده به صورت معنی داری افزایشی بود. تیمار میکوریزا میزان فنول کل را افزایش داد اما بر میزان ظرفیت ضداکسایشی اثر معنی داری نداشت. میزان فلاونوئید در محیطکشت های ترکیبی در مقایسه با محیط کشت های خالص به طور معنی داری بالاتر بودند. همچنین تعداد میوه و عملکرد کل در اثر کاربرد میکوریزا به طور معنی داری افزایش یافت. کمترین تعداد میوه و عملکرد در محیط کشت پرلایت در شرایط بدون کاربرد میکوریزا به دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که تیمار میکوریزا بر بیشتر صفات بررسی شده اثر مثبت داشته و اکثر صفات در شرایط بدون کاربرد میکوریزا و محیط کشت پرلایت کاهش یافتند.
