تیمور جوادی

چمن یکی از ارکان اساسی پوشش فضایسبز بیشتر باغ‎ها، زمین‎های ورزشی، پارک ها و زمینه‎ طرح‎های پردیسه ها می باشد. اما امروزه تنش کم‎آبی سبب کاهش رشد و کیفیت ظاهری چمن ها شده است و استفاده از آن‎ها را محدود کرده است. یکی از راه‎های مقابله با تنش خشکی،کاربرد مواد آلی مانند بیوچار و مواد معدنی مانند زئولیت است. بنابراین این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 12 تیمار و 6 تکرار انجام شد. در این آزمایش فاکتور اول تنش خشکی در 3 سطح (25، 50 و 100 درصد WHC) و فاکتور دوم زئولیت در دو سطح (صفر و 100 گرم در هر کیلوگرم خاک) و فاکتور سوم بیوچار در دو سطح (صفر و 15 درصد وزنی) بودند که بر ویژگی‎های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، بیوشیمایی و مقدار عناصر چمن فستوکای قرمز اعمال شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی با کاهش پتاسیم و رنگدانه های فتوسنتزی (کلروفیل a، b و کل) منجر به کاهش میزان وزن تر و خشک شاخساره و ریشه و نیز کیفیت ظاهری شد. همچنین تنش خشکی سبب کاهش معنی دار RWC، MSI، TSC شد. مقدار نیتروژن و فسفر برگ و نیز مقدار TSP، H2O2، MDA، پرولین وفعالیت آنزیم POD در تنش خشکی افزایش یافت. کاربرد بیوچار در تنش خشکی ملایم سبب افزایش کلروفیل b، وزن تر ریشه و نسبت وزن خشک ریشه به شاخساره شد و کاربرد زئولیت سبب افزایش TSC، کلروفیل کل، وزن خشک شاخساره و کیفیت ظاهری شد و میزان پرولین، H2O2 و MDA را کاهش داد. در همین شرایط استفاده از ترکیب زئولیت و بیوچار سبب افزایش معنی دار RWC، MSI، TSP، وزن خشک ریشه و وزن تر شاخساره شد. در تنش خشکی شدید کاربرد بیوچار سبب افزایش RWC و کلروفیل کل و کاهش MDA شد و کاربرد زئولیت نیز سبب افزایش TSP، وزن تر شاخساره و کیفیت ظاهری چمن شد. در همین شرایط استفاده از ترکیب زئولیت و بیوچار سبب افزایش معنی دار MSI، TSC، کلروفیل b، وزن تر و خشک ریشه، وزن خشک شاخساره و نسبت وزن خشک ریشه به شاخساره و کاهش H2O2 شد. بر اساس این پژوهش استفاده از زئولیت و بیوچار پوسته برنج، به منظور کاهش اثرات مخرب تنش خشکی در چمن فستوکای قرمز و افزایش کیفیت ظاهری آن، مؤثر واقع شد هرچند که اثر ترکیبی آن ها بهتر بود. بنابراین استفاده از بهبود دهنده‎های زئولیت و بیوچار در محیط کشت چمن، در کاهش هدر رفت آب وآسیب های اکسیداتیو ناشی از تنش خشکی می‎تواند موثر واقع شود.