سعدی صمدی

لیگاندهای کایرال بی-o- تولیل بیس اکسازولین a-d 42 و a-d43 طی هشت مرحله از ماده اولیه ی موجود و در دسترسِ 3- متیل – بنزوئیک اسید سنتز و کارایی آنها در القای کایرالیته، در واکنش اکسایش آلیلی سیکلو آلکن ها در فاز همگن و در حضور افزودنی های متعددی از جمله نانو حفره های سیلیکاتی، نانو ذرات اکسیدهای فلزی و ... بررسی شد. نتایج این بررسی نشان داد که در حضور نانوحفره 15SBA-، استرهای آلیلی کایرال با فزونی انانتیومری بالا (نزدیک به 97%) و بازده (99%) در مدت زمان مناسبی بدست می آیند. همچنین در این رساله، روش های ساده و کارآمدی برای سنتز لیگاندهای کایرال بی فنیل بیس اکسازولین a-d98 ارائه شده است. بلور تهیه شده از پیش ماده ی بیس هیدروکسی دی آمید بدلیل اثر تفکیک آتروپ ایزومرهای پویا، تقریبا حاوی فقط دیاستریومر S,S,S بود. زمانیکه که لیگاندهای کایرال بی فنیل بیس اکسازولین به هگزا فلوئورو فسفات مس (Ι) تترا استونیتریل کئوردینه شدند، تقریبا فقط کمپلکس دیاستریومر (S, S, S) بدست آمد. این کمپلکس برای اولین بار در فاز همگن در واکنش اکسایش آلیلی سیکلو اولفین ها بکار گرفته شد. بازده، فزونی انانتیومری و زمان واکنش تحت شرایط متنوعی از جمله تغییر حلال، دما، افزودنی و نمک های مس بررسی و بهینه شد. در مقایسه با سایر عوامل نانوحفره 15SBA- به عنوان افزودنی، نقش مهمی در افزایش بازده و بهره وری نوری واکنش داشت. در ادامه سنتز کاتالیزگر های همگن و ناهمگن نوین کایرال اکسازولینی و بیس اکسازولینی با روش های جدید و مقرون به صرفه در این پژوهش گزارش شده است. بدین منظور، مشتقات متنوعی از لیگاند های کایرال تک دندانه ی و دو دندانه ی نوین اکسازولینی (در چندین مرحله از ماده اولیه ی ارزان و در دسترسِ 4- آمینو بنزوییک اسید) همچنین مشتقات متنوعی از لیگاند های کایرال دو دندانه نوین بیس اکسازولینی (در چهار مرحله از ماده اولیه ی ارزان و دردسترسِ 5- آمینو ایزوفتالیک اسید) با بازده بالا سنتز گردیدند. یک ویژگی بارز این لیگاندها پتانسیل احتمالی آن ها به عنوان کاتالیست همگن و ناهمگن در گستره ی وسیعی از واکنش هاست. لیگاندهای کایرال تک دندانه ، دودندانه نوین اکسازولینی و دو دندانه نوین بیس اکسازولینی حاوی گروه آمین بر روی نانوحفره های سیلیکاتی 41- MCM و 15SBA- تثبیت شدند. کاتالیزگرهای ناهمگن به دست آمده بوسیله تکنیک های XRD, F