حیض عبارت است از خونی که پس از بلوغ، به طور طبیعی و در حالت صحت و سلامتی از منتهای رحم مؤنث آدمی در اوقات معلوم خارج می شود، به این صورت که دستگاه تناسلی زن (رحم) در این دوران دچار تغییرات تخریبی بافتی و ریزش دیواره رحم شده و همراه سلول های تخریب شده، مقداری خون (5 – 80 میلی لیتر در هر دوره) در اثر پاره شدن عروق شریانی دیواره رحم، به تدریج در طول مدت زمان قاعدگی از دستگاه تناسلی خارج می گردد. استحاضه نیز در اصطلاح فقها به معنای استمرار و تداوم خونریزی حیض و خونی است که در غیر زمان حیض و نفاس از رگی به نام عاذل که در ابتدای رحم است، خارج می گردد. به خانمی که خونریزی مستمر دارد مستحاضه گفته می شود. حیض و استحاضه از اساسی ترین موضوعاتی است که بانوان پس از بلوغ با آن درگیر می شوند و از جمله مواردی است که تحقیق در مورد آن، سبب تأمین سلامت زنان و مهم تر از آن تأمین سلامت جامعه است؛ چراکه تأمین سلامت زنان از جمله اهداف توسعه اجتماعی اقتصادی جامعه به شمار می آید. خون حیض غالباً خونی سیاه، سرخ، گرم و غلیظ است که همراه با سوزش و فشار می باشد. خون استحاضه رقیق و شفاف و خنک است و از رگی به نام عاذل خارج می شود. فقهای مذاهب اربعه در تقسیم بندی زنان حائض اختلاف نظر دارند. احناف آنان را به سه دسته ی مبتدئه، معتاده و محیره، و شافعیه به مبتدئه، معتاده و مستحاضه غیر ممیزه، و حنابله به مبتدئه، معتاده و ناسیه و مالکیه به مبتدئه و معتاده تقسیم بندی می نمایند. استحاضه نیز به دو دسته مبتدئه در حیض و مبتدئه در نفاس تقسیم بندی می شود که هر یک بر اساس مذاهب اربعه اهل سنت دارای اقسام خاصی است. یکی از مهم ترین انواع مستحاضه، مستحاضه متحیره است که دارای سه نوع است: ناسیه قدر و وقت هر دو، ناسیه قدر دون الوقت، ناسیه وقت دون القدر و هر یک دارای احکام خاص خود است. در فقه اسلامی حیض دارای احکام خاصی است از جمله: عدم صحت نماز و روزه، وطء و رابطه زناشویی، طواف، اعتکاف، لبث در مسجد، قرائت قرآن، مس مصحف، طهارت، طلاق و غیره. احکام فقهی مذکور نیز در استحاضه جاری است با این تفاوت که در حیض برای انجام عبادت نیاز به غسل هست اما در استحاضه به غسل نیاز نیست مگر در مواردی که در مستحاضه متحیره ذکر شده است.
