سعید خضری

این پژوهش به ارزیابی مخاطرات زیست محیطی ژئومورفولوژیک شهرستان کامیاران در جنوب استان کردستان با تاکید بر مناطق فقیرنشین شهری می پردازد. به دلیل گستردگی حیطه جغرافیایی مخاطرات ژئومورفولوژیک و میدان اثر آن و قرار داشتن شهر کامیاران در بخش جنوبی منطقه پژوهش به ناچار ابتدا حیطه شهرستان بررسی شده سپس بر شهر کامیاران تاکید شده است. بدین منظور داده ها از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی و تصاویر ماهواره ای استخراج شده و سپس بررسی های میدانی صورت گرفته است. داده ها به وسیله نرم افزارهای ARC GIS و EXCEL مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. در ارزیابی کمّی مخاطرات ژئومورفولوژی در تحول لندفرم ها از شاخص های مورفوتکتونیکی(شاخص شیب طولی رودخانه، سینوزیته جبهه کوهستان، شاخص پهنای کف دره نسبت به ارتفاع و شاخص عدم تقارن) استفاده گردیده و نتایج حاصل از ارزیابی به صورت شاخص نسبی فعالیت های تکتونیکی (Iat) ارائه گردیده است. برای پهنه بندی خطر آسیب های زیست محیطی از متغییرهای طبیعی (شیب، سطح ایستایی آب، مقاومت لیتولوژی، فاصله از گسل، کاربری زمین و ترکیب نقشه های حاصل از آنها) استفاده شده، سپس تجزیه و تحلیل و همپوشانی لایه های اطلاعاتی در محیط نرم افزار ARC GIS با استفاده از مدل وزن دهی سلسله مراتبی (AHP ) انجام و منطقه پهنه بندی شده است. نتایج حاصل از شاخص های مورفومتری در کامیاران بیانگر فعال بودن منطقه مورد مطالعه از نظر فعالیت های تکتونیکی است. بر اساس شاخص Iat منطقه مورد مطالعه در کلاس فعالیت های تکتونیکی شدید قرار دارد. بر اساس نقشه آسیب پذیری زیست محیطی تحلیل سلسله مراتبی، بیشترین خطر نسبی منطقه در محدوده شمال، جنوب غرب و قسمت هایی از شمال شرق شهرستان واقع است. شهر کامیاران در منطقه ای با آسیب پذیری متوسط تا زیاد واقع است. بالا بودن خطر آسیب پذیری شهر کامیاران علاوه بر بالا بردن پتانسیل حدوث معضلات تکتونیکی چون زلزله در مقیاس وسیع و بروز فرونشست و ترک خوردگی در دیوار ساختمانهای منطقه فقیرنشین حاشیه شهری با فونداسیون های غیر استاندارد مساله ای جدی است. حجم بالای زباله ها و تولید روز افزون آن و افزایش جمعیت مناطق مربوطه، علاوه بر ایجاد مشکلات زیست محیطی فراوان، معضلاتی در مدیریت پسماند نیز ایجاد کرده و از سویی دیگر سوزاندن غیر اصولی زباله ها در سطح شهر و دفع آن در نزدیک مزارع کشاورزی مد