سعید خضری

ریزش های سنگی در دامنه های پرشیب، جریان های واریزه ای در دره ها و سقوط بهمن برفی در ارتفاعات برف گیر از جمله مخاطرات طبیعی تهدید کننده جاده های شهرستان پاوه و مناطق مسکونی و صنعتی می باشند. منطقه مورد مطالعه، شهرستان پاوه با مساحت 5/797 کیلومتر مربع و میانگین ارتفاع 5/1887 متر از سطح دریا در غرب کشور ایران و شمال غرب استان کرمانشاه واقع شده است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و تحلیل پتانسیل مخروط های واریزه ای در تولید رسوب و ایجاد مخاطرات محیطی و تهیه نقشه خطر جریان واریزه در منطقه است. مطالعه مخروط های واریزه ای و جابجایی واریزه ها در این پژوهش با شناسایی توده های واریزه ای روی عکس های هوایی و نرم افزار Google earth شروع شد. سپس با استفاده از بازدیدهای میدانی، مصاحبه با افراد محلی و شاهد وقوع جریان واریزه، صحت اطلاعات سنجیده شد و اطلاعات تکمیلی لازم اضافه شد. لایه های اطلاعاتی مورد نیاز از قبیل: نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، برونزدهای سنگی، کاربری زمین، جهت شیب، درجه شیب، حوضه آبریز واریزها، فاصله از گسل، جاده و خطوط آبراهه تهیه شد. این لایه ها به همراه موقعیت واریزه ها در نرم افزار Arc map مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اطلاعات مربوط به هریک از 612 مورد مخروط واریزه شناسایی شده در محیط اکسل وارد شد. توزیع پواسون و همبستگی متغیرهای مستقل و وابسته بررسی شد. برای تحلیل داده ها و شناسایی عوامل مؤثر در وقوع جریان واریزه توسط مدل رگرسیون لجستیک مخروط های واریزه ای به صورت کدهای 0 و 1 در آمدند. کد 1 برای واریزه های که جریان واریزه در آن ها مشاهده شد(190 مورد) و کد 0 برای واریزه های ثابت(422 مورد)اختصاص یافت. خروجی مدل رگرسیون لجستیک در نرم افزار SPSS نشان داد که لیتولوژی از نوع آهک، دولومیت، کنگلومرا و حوضه های آبریز با مساحت کمتر از 10 هکتار دارای بیشترین ضرایب تأثیر گذاری در وقوع جریان واریزه بودند و فاصله از گسل در رتبه بعدی قرار داشت. شیب های 20 درصد، شیب در جهت جنوب و پوشش جنگلی با ضریب منفی به عنوان عوامل کاهش دهنده وقوع جریان واریزه شناخته شدند. نقشه پهنه بندی خطر جریان واریزه با استفاده از عوامل مؤثر و ضرایب آن ها در پنج کلاس تهیه شد. صحت مدل برای پیش بینی، با استفاده از شاخص ROC و جدول طبقه بندی به ترتیب 74 درصد و 53 درصد به دست آمد. صحت نقشه تولید شده به روش همپ