بررسی خصوصیات فیزیکی و طبیعی شهرها در مطالعات مربوط به جای گزینی، مکان یابی و طراحی شهری از جمله مهم ترین ویژگی های قابل مطالعه شهری هستند چون برنامه ریزی های شهری تابع عوامل فوق هستند. بررسی شرایط هیدروژئومورفولوژیکی گذشته و حال محل استقرار شهرها مهم ترین رکن در مطالعات شهری و منطقه ای محسوب می گردد. بررسی نقش عوامل هیدرومورفولوژیک شهر کُردنشین سردشت در مکان گزینی و طراحی شهری موضوع این پژوهش است. شهر سردشت در شمال غرب ایران، در جنوب غربی استان آذربایجان غربی، در حوضه آبریز رودخانه زاب قرار گرفته که ارتفاع مرکز شهر از دریای آزاد 1500 متر بوده که بر روی دشتی کم وسعت سیلابی در دامنه سکویی شکل در روی آهک و اسلیت استقرار یافته و کانون اولیه استقرار آن دو چشمه وکلوزین سرچاوه و نیزه رو بوده اند. روش مطالعه متکی بر مطالعات میدانی و بهره گیری از منابع اسنادی بوده است. نتایج نشان می دهد از جمله عوامل هیدروژئومورفولوژیک مهم دخیل و تاثیرگذار در مکان گزینی شهر سردشت علاوه بر چشمه های فوق وجود واحد توپوگرافی دشت کم وسعت، بارش متوسط سالیانه بیش از 1000 میلیمتر، متوسط دمای سالیانه بین 11 تا 13 درجه سانتیگراد، تبخیر کم، پوشش جنگلی مناسب در حاشیه آن و در کل فراهم بودن توان های محیطی مختلف در منطقه است. وجود تنگناهای محیطی- طبیعی از جمله سیلاب، انحلال آهک ساختگاه کانون شهر، شیب تند دامنه های مشرف به کانون اولیه شهر، جهت شیب و ... باعث شده اند پس از گسترش بی رویه مساکن شهری طراحی شهری به هم بخورد و گسترش ناهماهنگ و ناموزون در دامنه های جوار کانون اصلی ایجاد شود و این قضیه منجر به بروز مشکلات عدیده طبیعی و انسانی شده است. راهکار اصل در حل معضلات شهری رها نمودن شهر از حالت بن بست و احداث چند خروجی اصلی در شمال، شرق و جنوب شهر و رعایت اصول مهندسی متکی بر مطالعات دقیق توان ها و تنگناهای محیطی در طراحی شهرکهای جوار آن است.
