جهت دستیابی به دیدی نسبتاً گسترده در ارتباط با تبیین جغرافیای تاریخی اردلان در سالهای مذکور در مرحله اول می بایست نگاهی تاریخی به زمان پیدایش و چگونگی شکل گیری واژه های کرد، کردستان، اردلان و کردستان اردلان داشته باشیم، لذا پس از بررسی این مقوله توانستیم با بهره گیری از نظرات مختلف و منابع و مآخذ گرداوری شده، موقعیت و شرایط جغرافیایی سرزمین اردلان را از دیدگاه جغرافیای تاریخی شناسایی نموده و سیر تحول و تقسیمات فضایی (قبض و بسط سرزمین اردلان) را در این محدوده زمانی بررسی کنیم. برا ی درک بهتر جایگاه آن برروی نقشه های کنونی مشخص شده است. همچنین چهره جغرافیای طبیعی کردستان در گذشته (کردستان اردلان) و امروز (استان کردستان) بیان گردیده است. در مبحث جغرافیای انسانی نیز برخی خصوصیات کردستان اردلان به اختصار بیان شده است. روش تحقیق به صورت گرداوری منابع و فیش برداری از آنها، استفاده از اینترنت و نقشه های جغرافیایی بوده است. نتایج حاکی از تغییرات وسعت و حیطه جغرافیایی و بسط و قبض سرزمین اردلان در ارتباط با قدرتمندی و فروپاشی حاکمیت هاست زیرا در مقایسه با دیگر نقاط ایران دارای شرایط مساعد اکولوژی و اقتصادی بوده لذا همواره مورد توجه قرار گرفته است.
