به منظور بررسی اثر کود بیولوژیک، نیتروژن و اسید هیومیک بر خصوصیات کمی و کیفی نخود (لاین ILC 482)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول پاشی برگی اسید هیومیک در سه سطح (شاهد (صفر)، دو در هزار و چهار در هزار)، کود نیتروژن در دو سطح (شاهد (صفر) و 30 کیلوگرم در هکتار) و کود بیولوژیک ریزوچک پی سوپرپلاس در دو سطح (عدم تلقیح و تلقیح) بودند. نتایج نشان داد در بین تیمارها، سطح دوم اسید هیومیک بالاترین مقدار را از لحاظ صفات مورفولوژیک، تعداد غلاف در بوته، وزن دانه در بوته و وزن صد دانه به خود اختصاص داد. بیشترین میزان عملکرد دانه (271 گرم در متر مربع) و عملکرد بیولوژیک (684 گرم در متر مربع) نیز از غلظت دو در هزار اسید هیومیک حاصل شد. بالاترین غلظت پتاسیم دانه (1297 میلی گرم بر کیلوگرم) نیز مربوط به سطح دوم اسید هیومیک بود. همچنین کود نیتروژن و باکتری موجب افزایش معنی دار عملکرد دانه، وزن دانه در بوته و شاخص برداشت گردید. بیشترین درصد پروتئین دانه (9/22) نیز مربوط به تیمار تلفیقی کود بیولوژیک و نیتروژن بود. در نهایت می توان گفت کاربرد نهاده های طبیعی اسید هیومیک و کود بیولوژیک ریزوچک پی سوپرپلاس توأم با کود آغازگر نیتروژن موجب بهبود خصوصیات کمی و کیفیت دانه گیاه نخود گردید.
