یکی از مهمترین مولفه های دستیابی به حاصلخیزی خاک و تغذیه مناسب گیاه، کاربرد نهاده-های آلی در کشاورزی پایدار می باشد. استفاده از این منابع علاوه بر تامین سلامت گیاهان دارویی، موجب حفظ سلامت محیط زیست نیز می گردند. این پژوهش به منظور ارزیابی کاربرد ورمی-کمپوست و زئولیتبر عملکرد کمی و کیفی سیاهدانه(Nigella sativa L.) در دو سال انجام شد.برای بررسی اثر تیمارهای ورمی کمپوستدر چهار سطح(صفر،2،4و6تن درهکتار) و زئولیت در چهار سطح(صفر،3، 6و 9تن درهکتار) آزمایشیبهصورتفاکتوریلدرقالبطرحپایهبلوک-هایکاملتصادفیباسهتکرارطیسال های 1396و 1397 درمزرعهتحقیقاتیدانشگاه کردستانبهاجرا درآمد. نتایجنشاندادکاربرد ورمی کمپوستسببافزایشمعنی دارصفات مورفولوژیک،عملکرددانه،عملکرد بیولوژیک، درصد اسانس، عملکرد اسانس، درصد روغن و عملکرد روغن سیاهدانه و ماده آلی و عناصرغذایی در دو سال آزمایش شد. بیشترین عملکرد دانه سیاهدانه در سال های96 و 97 از سطح چهارم ورمی کمپوست حاصل شد و کمترینمقادیر نیزمربوطبهتیمار شاهدبود. زئولیت نیز بر صفات مذکور اثر معنی داری داشت. اثر متقابل ورمی کمپوست و زئولیت نیز بر صفات شاخه فرعی فرعی، وزن هزار دانه، محتوای نیتروژن دانه معنی دار گردید. بنابراین کاربرد نهاده های آلی می تواند ضمن بهبود صفات کمی و کیفی سیاهدانه موجب حفظ و بهبود خاصلخیزی خاک نیز گردد.
