شرافت کریمی

این پژوهش به بررسی تطبیقی قصیده النثر در شعر عربی و کردی با تمرکز بر آثار محمد ماغوط و شیرکو بیکس می‌پردازد. هدف اصلی پژوهش، تحلیل ویژگی‌های ساختاری، زبانی و نوآورانه این فرم شعری در دو سنت ادبی عربی و کردی است. تحقیق حاضر، بر اساس اصول ادبیات تطبیقی مکتب آمریکایی و با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی ویژگی‌های ساختاری و تحلیل محتوای شعرهای ماغوط و بیکس می‌پردازد. در آغاز، تاریخچه و روند تکامل قصیده النثر در زبان‌های عربی و کردی بررسی شده و سپس ویژگی‌های ساختاری و زبانی آن در آثار دو شاعر تحلیل می‌گردد. قصیده النثر به‌عنوان یک فرم آزاد و غیر متداول، از مشخصه‌هایی چون ساختار بی‌قاعده جمله‌ها، گسست از قالب‌های کلاسیک و استفاده از ترکیب‌های نوآورانه واژگانی برخوردار است. این ویژگی‌ها، به‌ویژه از طریق جملات کوتاه و پرش‌های زمانی و مکانی، امکان بیان آزاد احساسات و افکار شاعر را فراهم می‌آورند. یافته‌ها نشان می‌دهد که ساختار آزاد شعرهای ماغوط و بیکس نه تنها پیچیدگی‌های فردی و اجتماعی را بازتاب می‌دهد، بلکه منعکس‌کننده تحولات سیاسی و اجتماعی نیز هست. این دو شاعر با بهره‌گیری از عناصر زبانی و دستوری، لایه‌های معنایی و ابعاد متعدد اجتماعی، سیاسی و فردی را به‌طور همزمان در آثار خود تصویر می‌کنند. بدین ترتیب، قصیده النثر به ابزاری چندبعدی تبدیل می‌شود که در عین سادگی ظاهری، عمق و پیچیدگی‌های معنایی قابل توجهی دارد. همچنین، این فرم شعری در اشعار ماغوط و بیکس، به ویژه در بیان تحولات اجتماعی و فردی، نقش مهمی در نقد و تحلیل وضع موجود ایفا می‌کند. پژوهش حاضر نتیجه می‌گیرد که قصیده النثر در شعر معاصر عربی و کردی، به‌ویژه در آثار ماغوط و بیکس، نقشی اساسی در بازنمایی تحولات ذهنی و اجتماعی دارد و ابزار موثری برای بیان اعتراضات فردی و اجتماعی محسوب می‌شود. این فرم نوین شعری با ویژگی‌های ساختاری و زبانی خاص خود، مسائل پیچیده انسانی را طرح کرده و به غنای آثار ادبی معاصر ابعاد جدیدی افزوده است.