شهلا حسینی

گیاه‌شناسی و مطالعات ریخت‌شناسی، به‌ویژه در جنس Salvia، نقش مهمی در شناسایی، طبقه‌بندی، و درک روابط تکاملی گونه‌های گیاهی ایفا می‌کند. در این پژوهش، به‌منظور بررسی تنوع ریخت‌شناسی دانه‌های گرده و ویژگی‌های مورفولوژیک، گونه‌های مختلف جنس Salvia در استان کردستان ایران مطالعه شدند. این استان به‌دلیل شرایط جغرافیایی و اقلیمی خاص خود، زیستگاه مناسبی برای گونه‌های مختلف این جنس است که اغلب ویژگی‌های دارویی و اکولوژیکی دارند. این تحقیق به‌طور خاص ویژگی‌های ریخت‌شناسی دانه‌های گرده گونه‌های مختلف Salvia را با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار داده است. در این پژوهش، گونه‌های مختلف جنس Salvia از استان کردستان شناسایی و ویژگی‌های ریخت‌شناسی آن‌ها با استفاده از داده‌های کیفی و کمی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. خوشه‌بندی‌های به‌دست‌آمده بر اساس صفات کیفی و کمی نشان داد که گونه‌های مختلف در گروه‌ها و زیرگروه‌های متنوعی قرار می‌گیرند. تحلیل‌ها بر اساس صفات کیفی، تغییرات در رنگ گل، نوع گل‌آذین، و ویژگی‌های ساقه و برگ‌ها را شناسایی کرد. همچنین، خوشه‌بندی‌های بر اساس صفات کمی نظیر طول ساقه، طول کاسه گل، و تعداد پرچم‌ها، ارتباطات تکاملی میان گونه‌ها را آشکار کرد. نتایج نشان داد که خوشه‌بندی‌ها بر اساس صفات کمی و کیفی به‌طور کلی با گروه‌بندی‌های گذشته در طبقه‌بندی فلور ایران تطابق ندارد و برخی از گونه‌ها در گروه‌های جدید قرار گرفتند. این اختلافات نشان‌دهنده نیاز به بازنگری در طبقه‌بندی‌های گذشته و انجام مطالعات بیشتر در زمینه تکامل و فیلوژنی این گونه‌ها می‌باشد. نتایج این پژوهش می‌تواند به درک بهتر سازگاری‌های محیطی و تمایزهای زیستی گونه‌های Salvia در استان کردستان کمک کند و به‌عنوان مبنای مطالعات آینده در زمینه حفاظت و بهره‌برداری از این گیاهان ارزشمند قرار گیرد. در این مطالعه همچنین، خوشه‌بندی جنسSalvia با استفاده از ویژگی‌های ریزریخت‌شناسی دانه گرده با میکروسکوپ نوری انجام شد. نتایج نشان داد که گونه‌ها به طور مشخص بر اساس ویژگی‌های دانه گرده، مانند اندازه، شکل، و سطح، به گروه‌های متفاوتی خوشه‌بندی می‌شوند. این تحلیل‌های خوشه‌ای نشان‌دهنده تفاوت‌های بارز در ساختار دانه گرده گونه‌های مختلف سالویا است که می‌تواند به عنوان معیاری برای شناسایی و تفکیک این گونه‌ها در مطالعات سیستماتیک و تاکسونومیک استفاده شود.