از ضروریترین و مهمترین اجزای منابع طبیعی برای انسان آب است. با توجه به این که کشور ایران یکی از خشکترین کشورهای جهان است. مدیریت صحیح منابع آب از مهمترین مسائل کشور به حساب می آید. منابع آبهای زیرزمینی یکی از مهمترین منابع آب مصرفی در کشور است. لذا برسی عوامل موثر در تغییر تراز آب زیرزمینی از اهمیت ویژه ای برخودار است. در این تحقیق با استفاده از روشهای زمین آماری و GIS به بررسی تاثیر تغییرات کاربری اراض بر تغییرات تراز آب زیرزمینی پرداخته شد. در این پژوهش با استفاده از روش شیءگرا کاربری اراضی را به چهار کاربری زراعت آبی، زراعت دیم، ساخته شده، مرتع تقسیم شده اند و نقشه چهار دوره 1984، 2000، 2010 و 2018 تهیه گردید و با استفاده از پلاگین MOLUSCE میزان تغییرات و نقشه تغییرات کاربری اراضی تهیه گردید. برای بررسی روند تغییرات تراز آب زیرزمینی از روش ناپارامتری من-کندال استفاده گردید و با استفاده از روش کریجینگ معمولی تراز آب زیرزمینی پهنه بندی شد. در نهایت با استفاده از روش رگرسیون وزنی جغرافیایی به بررسی ارتباط بین تغییرات کاربری اراضی و تغییرات تراز آب زیرزمینی در دهگلان استان کردستان پرداخته شد. با توجه به یافته های تحقیق معلوم گردید که برای تعیین کاربری دشت دهگلان روش شیءگرا روش مناسبی است و همچنین برای بررسی روند تغییرات و پهنه بندی تراز آب زیرزمینی به ترتیب روش من- کندال و کریجینگ معمولی مناسب هستند و در نهایت برای بررسی ارتباط مکانی متغیرهای مختلف روش رگرسیون جغرافیایی وزنی مناسب است. نتایج این تحقیق نشان داد که در دشت دهگالن میزان کاربری زراعت دیم و زراعت آبی و ساخته شده افزایش یافته است و مساحت مرتع کاهش یافته است که این تغییرات در کاهش تراز آب زیرزمینی موثر بوده اند. همچنین نتایج حاصل از تغییر روند نشان داد که روند کلی در دوره های 1984 تا 2000، 2000 تا 2010 و 2010 تا 2018 کاهشی است. همچنین مشخص شد که بین تغییر کاربری اراضی و تغییر تراز آب زیرزمینی ارتباط موثر وجود دارد.
