1403/09/03
شیرکو ابراهیمی محمدی

شیرکو ابراهیمی محمدی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 456892
دانشکده: دانشکده منابع طبیعی
نشانی:
تلفن: 08733627721

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی میزان و منابع تولید رسوب حوزه آبخیز دریاچه زریبار
نوع پژوهش
سخنرانی
کلیدواژه‌ها
آلاینده، زریبار، رسوب معلق، دبی، منحنی های پسماند
سال 1402
پژوهشگران شیرکو ابراهیمی محمدی

چکیده

دریاچه‌های طبیعی در جهان تقریباً 2/4 میلیون کیلومتر مربع از سطح کره زمین را پوشانده‌اند که تنها 3 درصد از مساحت زمین را تشکیل می‌دهد. با این حال، دریاچه ها نقش منحصر به فردی در حفظ تعادل اکولوژیکی منطقه‌ای و جهانی، تنظیم سیل و خشکسالی و تامین غذا دارند. با این حال، به مرور زمان به دلیل صنعتی شدن سریع و فعالیتهای کشاورزی شدید، مقدار زیادی آلاینده به دریاچه ها ریخته شده است. این امر منجر به آلودگی شدید آب و مشکلات اکولوژیکی مختلف، مانند غنی شدن دریاچه‌ها و کاهش تنوع زیستی شده است. بنابراین، کسب اطلاعات در مورد روند کیفیت آب دریاچه‌ها، تغییرات و شناخت نیروهای محرک آنها از طریق مشاهدات طولانی مدت کیفیت آب برای بهبود عملکردهای اکولوژیکی دریاچه و مدیریت پایدار آنها ضروری است. ورود مقادیر قابل‌توجهی از آلاینده‌های حوزه آبخیز مانند فاضلاب‌های خانگی و صنعتی و آلودگی منابع غیر نقطه‌ای کشاورزی به اکوسیستم‌ دریاچه‌ها بر کیفیت آب آنها تأثیر منفی می‌گذارد. اطلاع از متغیرهای هیدرولوژیکی مانند دبی رودخانه‌های ورودی، حجم رسوبات معلق و تراز آب دریاچه در تعیین کیفیت آب آن حیاتی هستند چراکه بر چرخه‌های بیوژئوشیمیایی در رابطه با کیفیت آب تأثیر می‌گذارند. آلاینده‌هایی که با رواناب سطحی وارد دریاچه‌ها می‌شوند ممکن است با دبی آب رقیق شده و متعاقباً تحت تاثیر سرعت جریان در داخل دریاچه باعث تغییرات مکانی کیفیت آب آن شوند. دبی ورودی از حوضه‌های آبخیز به دریاچه-ها، عامل اصلی تعیین کننده حجم آب و رسوب ورودی به آن است. غلظت رسوب معلق یک پارامتر مهم برای توصیف کیفیت آب دریاچه است. آبهای ورودی به دریاچه‌ها، رسوبات یا جامدات معلق، مواد مغذی و آلاینده‌ها را حمل کرده و انتقال نور به داخل ستون آب در دریاچه را کاهش داده و کل اکوسیستم‌های آبی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. روش های مرسوم برای پایش کیفیت آب حوزه آبخیز دریاچه‌ها عمدتاً شامل جمع آوری و تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی نمونه های آب است که بسیار دقیق هستند. در این پژوهش در طول سال آبی 1402-1401 اقدام به پایش دبی و غلظت رسوب معلق رودخانه‌های اصلی حوزه آبخیز دریاچه زریبار (سیف، قزلچه‌سو و دره‌تفی) بصورت دو ساعت یکبار در طول بارشها و هفته‌ای یکبار در جریان پایه گردید. نتایج حاکی از آورد سالانه 123 و 37 تنی رسوب معلق به ترتیب توسط رودخانه‌های دره‌تفی و سیف بود. همچنین نتایج بررسی منحنی‌های پسماند رسوب حاکی از حاکمیت الگوهای ساعتگرد بوده که نشان از ورود رسوبات ار داخل آبراهه‌ها و مناطق نزدیک خروجی زیرحوزه‌های آبخیز دریاچه زریبار می‌باشد.