شمس الدین احمدی

هدف از مطالعه ی حاضر بررسی نقش کانال های کلسیمی و پتاسیمی در افزایش حس درد ناشی از تزریق مکرر مورفین در موش کوچک آزمایشگاهی است که مشخص شدن مکانیسم عمل آن به رفع اثرات جانبی مورفین کمک خواهد کرد. برای بررسی افزایش حس درد در موش های کوچک آزمایشگاهی از نژاد NMRI و تست هات پلیت یا صفحه داغ استفاده شد. داروهایی که در این تحقیق استفاده شدند عبارتند از: مورفین، نالوکسان ( آنتاگونیست رسپتورهای مو اوپیوئیدی)، گلیبن کلامید (مسدودکننده کانال های پتاسیمی)، نیمودیپین (مسدودکننده کانال های کلسیمی)، دیازوکساید (بازکننده کانال های پتاسیمی). همه ی داروها به صورت داخل صفاقی تزریق شدند. حیوانات به دو دسته غیرحساس و حساس شده تقسیم شدند. برای حساس کردن موش ها، مورفین 20 میلی گرم/کیلوگرم برای سه روز متوالی تزریق شد و پس از یک دوره پنج روزه قطع دارو در روز نهم تست هات پلیت انجام شد. نتایج آزمایش ها نشان داد که تزریق مورفین در موش های غیرحساس، 30 دقیقه قبل از تست، در مقادیر 5/7، 10 و 15 میلی گرم/کیلوگرم اثرات ضددردی القا نمود، در حالی که در موش های حساس شده با مورفین 20 میلی گرم/کیلوگرم اثرات ضد دردی همه مقادیر مورفین (5/7، 10 و 15 میلی گرم/کیلوگرم) کاهش نشان داد و در مقادیر 10و 15 این کاهش معنی دار بود. تزریق نالوکسان قبل از مورفین در موش های عادی نشان داد که نالوکسان 1 میلی گرم/کیلوگرم باعث مهار خاصیت ضددردی مورفین در مقادیر مختلف شد. تزریق نیمودیپین، 45 دقیقه قبل از تست، در مقادیر 5/2، 5، 10 و 20 میلی گرم/کیلوگرم در موش های غیرحساس و حساس شده تغییر معنی داری در واکنش به درد ایجاد نکرد. جالب اینکه تداخل نیمودیپین و مورفین در موش های حساس شده نشان داد که تزریق نیمودیپین 20 میلی گرم/کیلوگرم باعث کاهش بیشتر خاصیت ضددردی مورفین در مقادیر 10 و 15 میلی گرم/کیلوگرم گردید. اگرچه تزریق گلیبن کلامید، 45 دقیقه قبل از تست، در مقادیر 2، 4، 8، 12و 20 میلی گرم/کیلوگرم در موش های غیرحساس و حساس شده تغییر معنی داری در واکنش به درد ایجاد نکرد، اما تزریق گلیبن کلامید 20 میلی گرم/کیلوگرم همراه با مورفین در موش های حساس شده باعث کاهش بیشتر خاصیت ضددردی مورفین در مقادیر 10 و 15 میلی گرم/کیلوگرم گردید. تزریق دیازوکساید، 45 دقیقه قبل از تست، در موش های غیرحساس در مقادیر مختلف (25/.، 1، 5 و 20 میلی گرم/کیلوگرم)