غده پینه آل در قرن هفدهم بطور شدیدی مطالعه شد و بعنوان چشم سوم توصیف گردید. این غده، هورمونی به نام ملاتونین را ساخته و ترشح می کند. ترشح این هورمون دارای ریتم های شبانه روزی و سالیانه بوده و طول دوره ترشح آن بطور معکوسی با طول دوره نوری متناسب است. پیام هورمونی ملاتونین به سرعت از طریق گردش خون سیستمیک به تمام ساختارهای محیطی و مرکزی توزیع می شود. سه نوع گیرنده برای ملاتونین شناسایی شده که در مغز (بویژه هسته سوپراکیاسماتیک هیپوتالاموس)، شبکیه و بافتهای غیر عصبی مانند تیموس، طحال، بیضه، تخمدان، سیستم عروقی، معده و برخی سلول های سیستم ایمنی تشخیص داده شده اند. از جمله عملکردهای مهمی که برای ملاتونین معرفی شده می توان به تنظیم ریتم های شبانه روزی مانند خواب و بیداری، تنظیم ریتم های فصلی مانند تولید مثل، تنظیم آزادسازی نوروترانسمیترها، تحریک سیستم ایمنی، اثرات آنتی اکسیدانی و ضد پیری آن اشاره نمود. امروزه از ملاتونین در درمان سندروم جت و اختلالات خواب و غیره نیز استفاده می شود. بطور کلی با توجه به نقش های اشاره شده برای هورمون مترشحه از چشم سوم، می توان این ناحیه را در تنظیم فعالیت های فیزیولوژیک به عنوان یک ناحیه مهم و کلیدی معرفی نمود که اختلال در عملکرد آن نیز موجب بروز اختلالت عصبی و محیطی مختلفی خواهد شد.
