سامان قادری

هدف: در اواخر سال 2019، جهان با چالشی بی‌سابقه مواجه شد. بحران کووید-19 همه اقتصادهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه را تحت‌تأثیر قرار داده و درعین‌حال بازارهای مالی بین‌المللی را به‌شدت محدود کرده است. همان‌طور که کشورها مجبور به قرنطینه سراسری شدند، بازارهای مالی بسته شدند و هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی افزایش و رشد اقتصادی تا حدودی کاهش یافت. ارزهای دیجیتال به طور قابل‌توجهی تحت‌تأثیر بیماری کووید-19 قرار گرفته‌اند. اگرچه کووید-19 تنها دلیل افزایش قیمت بیت‌کوین نیست اما ممکن است به دلیل افزایش عدم‌اطمینان و خطر در طول همه‌گیری جهانی نقشی مهم در افزایش این ارز دیجیتال داشته باشد. این پژوهش با استفاده از تبدیل موجک پیوسته (CWT) باهدف بررسی تأثیر کووید-19 و شاخص دلار آمریکا بر قیمت بیت‌کوین از 8 آوریل 2020 تا 8 آوریل 2023 انجام شده است. درحالی‌که پژوهشهای محدودی در مورد این موضوع انجام شده است؛ این پژوهش به دلیل استفاده از تبدیل موجک پیوسته دارای نوآوری و مزیت نسبت به سایر پژوهش‌های انجام شده در این حوزه است. روش: در این پژوهش، رویکرد موجک برای تحلیل تأثیر زمان-فرکانس پاندمی کووید-19 و شاخص دلار آمریکا بر قیمت بیت‌کوین استفاده شده است. روش تبدیل موجک پیوسته بر اساس مطالعه گینکای و همکاران (2002) ارائه و طیف توان موجک متقاطع بین سری‌های زمانی مختلف محاسبه شده است. انسجام مربع موجک، که بین صفر (ناهمبسته) و یک (کاملاً همبسته) است، به همراه شبیه‌سازی مونت کارلو برای تعیین اهمیت آماری و تحلیل وابستگی‌های زمانی-فرکانسی به‌کار رفته است. در دو مرحله، ابتدا رابطه قیمت بیت‌کوین با تعداد مبتلایان، مرگ‌ومیر کووید-19 و شاخص دلار آمریکا بررسی و سپس از انسجام موجک جزئی برای تحلیل وابستگی‌های بیشتر استفاده شده است. یافته ها: این پژوهش حاکی از تأثیر مثبت تعداد مبتلایان و مرگ‌ومیر ناشی از ویروس کرونا بر قیمت بیت‌کوین در طول دوره پژوهش است. این در حالی است که تأثیر تعداد مبتلایان بیش از تأثیر تعداد کشته‌شدگان است. دلیل اصلی این امر می‌تواند افزایش عدم‌اطمینان و ریسک در طول همه‌گیری و افزایش تقاضا برای بیت‌کوین توسط سرمایه‌گذاران برای محافظت از ثروت و دارایی‌های خود باشد. از سوی دیگر، شاخص دلار آمریکا در دوره پژوهش تأثیر منفی و معناداری بر قیمت بیت‌کوین داشته که می‌تواند ناشی از جایگزینی دو کالا به‌عنوان پول باشد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از تأثیر مثبت و معنادار تعداد مبتلایان و تعداد مرگ‌ومیر ناشی از ویروس کووید-19 در هر میلیون نفر بر قیمت بیت-کوین در بازه زمانی پژوهش است. دلیل اصلی این تأثیر مثبت را می‌توان در فشار تقاضای ناشی از وجود ریسک و نااطمینانی سرمایه گذاران در یافتن سرمایه‌گذاری امن و افزایش تقاضای بیت‌کوین به‌عنوان یک نوع دارای امن دانست. از طرف دیگر، شاخص دلار آمریکا به‌عنوان رقیب کالایی بیت کوین، دارای تأثیر منفی و معنی‌دار بر قیمت این ارز دیجیتال در دوره زمانی پژوهش است. دلیل اصلی این امر نیز می تواند در جانشینی دو ارز نسبت به هم دانست؛ زیرا هنگامی که ارزش دلار آمریکا روبه‌افزایش بوده، قیمت بیت‌کوین روند کاهشی به خود گرفته است.