سامان قادری

بررسی تأثیر قیمت‌ جهانی کامودیتی‌ها بر نوسانات نرخ ارز، به‌ویژه در اقتصادهای درحال‌توسعه مانند ایران، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در دهه گذشته که شاهد تغییرات قابل توجهی در قیمت کامودیتی‌های جهانی بوده‌ایم، این مطالعه به ارزیابی چگونگی تأثیرگذاری این تغییرات بر نوسانات نرخ ارز در ایران، با تأکید بر ضرورت اتخاذ سیاست‌های مناسب برای مدیریت این نوسانات و تقویت استحکام اقتصادی پرداخته است. بنابراین، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر قیمت کامودیتی‌ها بر نوسانات نرخ ارز در ایران طی دوره زمانی ۱۳۸7 تا ۱۴۰۱ با تناوب ماهانه می‌پردازد. در این پژوهش پس از مدل‌سازی نوسانات نرخ ارز به بررسی تأثیر قیمت کامودیتی‌ها بر نوسانات نرخ ارز با استفاده از الگوی تغییر رژیم مارکوف پرداخته شده است. بر اساس نتایج روش چرخشی مارکوف، مدل خودرگرسیون چرخشی مارکوف دو رژیمهMSAH(2)-AR(2) ، به‌عنوان مدل بهینه انتخاب شد که بر اساس آن رژیم اول آن را رژیم کم نوسان ارزی و رژیم دوم را رژیم پر نوسان ارزی مشخص می‌کند. باتوجه‌ به یافته‌های پژوهش، قیمت کامودیتی‌ها در هر دو رژیم کم‌نوسان و پر‌نوسان ارزی تأثیر مثبت و معناداری بر نوسانات نرخ ارز داشته است و به‌عبارت‌دیگر، افزایش قیمت کامودیتی‌ها سبب افزایش نوسانات نرخ ارز در کشور شده است. همچنین یافته‌های پژوهش نشان داد که قیمت نفت و نرخ تورم تأثیر معنی‌داری بر نوسانات نرخ ارز طی دوره مورد بررسی داشته است. بنابراین، پیشنهاد می‌شود که برای کنترل نوسانات نرخ ارز و اتخاذ سیاست‌های ارزی مناسب، به عامل مهم قیمت کامودیتی‌ها توجه ویژه شود.