سیروان بابائی

به منظور بررسی تاثیر دماهای مختلف بر جوانه زنی بذور عروسک پشت پرده آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و در شرایط کنترل شده آزمایشگاه علوم علف های هرز دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای این آزمایش در چهار تکرار عبارت بودند از دماهای مختلف 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 42.5 درجه سانتی گراد. جهت بررسی وضعیت جوانه زنی دو پارامتر جوانه زنی تجمعی و سرعت جوانه زنی در این آزمایش مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که دماهای 5 و 10 درجه تاثیری بر جوانه زنی بذور عروسک پشت پرده نداشتند، اما سایر دماها به طور معنی داری (05/0 p=) منجر به تغییر جوانه زنی تجمعی و سرعت جوانه زنی شدند. دمای 40 و 5/42 درجه بهترین دما از نظر جوانه زنی تجمعی بود و دمای 20 درجه سانتی گراد تقریبا دمای نامطلوبی بین تیمارها از لحاظ این پارامتر بود. همچنین دمای 15 درجه سانتی گراد سبب حداکثر جوانه زنی بذور این گونه شد و دمای 40 درجه سانتی گراد، در صورت محدودیت زمان، تیمار دمایی مناسبی بوده و در این دما بذور سریعتر به 50 درصد جوانه زنی رسیدند. به علاوه در صورت جوانه زنی یکنواخت در یک توده بذر عروسک پشت پرده، دمای 40 درجه سانتی گراد با کم ترین تغییرات دارای کم ترین شیب در حین جوانه زنی به صورت جوانه زنی تجمعی بود. نیز دماهای 30 و 5/42 درجه سانتی گراد کم ترین تغییرات درصد جوانه زنی تجمعی نسبت به زمان را نشان دادند و دمای 40 درجه دمایی بود که در آن میزان سرعت جوانه زنی هم سریع تر از سایر دماها به میزان حداکثر خود رسید و هم با سرعت بیشتری نسبت به سایر دماها میزان آن کاسته شد. در نهایت می توان گفت جهت کاهش خسارت این گونه در مزارع محصولات تابستانه کشت طوری انجام شود که دما کمتر از 20 درجه باشد بسیار مناسب خواهد بود، همچنین در صورت بانک بذر فعال منطقه ترتیبی داده شود که بذور حداقل دو هفته در زیر خاک مدفون بمانند بسیار به صرفه خواهد بود.