نالی، شاعر عارف کرد و سخنوری است که اشعار فراوانی در قالب های گوناگون و مضامینمختلف سروده است؛ یکی از مضامین مورد توجه در دیوان وی، مذمت دنیا است و اینموضوع می نماید که نالی همچون دیگر شاعران عارف، جلوه های دنیاستیزی در اشعارشنمود یافته است. در این پژوهش، برآنیم تا با استفاده از علم بیان، بدیع و عروض، نمودهای دنیاستیزانه عارفانه نالی را در اشعارش مشخص کنیم. وی صنایع ادبی مختلفی همچونتضاد، انواع جناس، کنایه، انواع استعاره و انواع ایهام و... را در سرایش اشعار دنیاستیزانهخویش، استعمال کرده و برای سرایش این اشعار از تناسب، انواع تشبیه و نیز تلمیح بهآیات قرآن، بیشتر بهره گرفته است. او از میان جلوه های دنیاستیزی بر، تکیه نکردن بهدنیا و رهایی از قید تعلقات، تاکید بیشتری کرده است و لحن و زبان نالی در نکوهش دنیاو مظاهر دنیاستیزی، ملایم و به تبع آن، اشعارش خوشایند و مطبوع است و شیوهدنیاستیزی عارفانه وی با شیوه شاعران سبک عراقی شعر کهن فارسی مشابهت دارد.
