رضا بیگزاده

کاکوتی که دارای خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدباکتریایی قابل‌توجهی است، می‌تواند با استفاده از نانوامولسیون، قابلیت دسترسی و جذب بهتری را در بدن فراهم کند. با تولید این نوع امولسیون به روش آب مادون بحرانی به دلیل اندازه کوچک ذرات، پایداری بالاتر و توزیع یکنواخت‌تری ارائه می‌دهد که می‌تواند به افزایش اثربخشی مواد فعال آن کمک کند. در پژوهش حاضر اسانس روغنی کاکوتی با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج گردید و میزان 2/2 میلی‌لیتر بدست آمد و سپس بر اساس طراحی مخلوط به بهینه‌سازی فرمولاسیون اسانس روغنی کاکوتی (5/0-0)، میلی‌لیتر، امولسیفایر توئین 80 (5/4-0) میلی‌لیتر و آب مقطر (25-20 میلی‌لیتر ) تحت شرایط آب مادون بحرانی با درجه حرارت 120 سانتی‌گراد به مدت 2 ساعت پرداخته شد که نتایج نشان داد که بهترین فرمولاسیون برای مقادیر اسانس، امولسیفایر و آب مقطر به ترتیب 44/0، 56/3 و 21 میلی‌لیتر بوده که در این حالت میانگین اندازه ذرات (150 نانومتر) و بیشترین خاصیت آنتی‌اکسیدانی با روش DPPH مقدار 58% بدست آمد. در این مطالعه از منطق فازی برای پیش‌بینی دو پاسخ میانگین اندازه ذرات و خاصیت آنتی‌اکسیدانی به‌عنوان تابعی از مقادیر مصرفی فرمولاسیون (مقدار اسانس، امولسیفایر و آب) استفاده شد. بررسی مدل منطق فازی نشان داد که روشی قدرتمند برای تخمین مشخصه‌های نانوامولسیون تولید شده در سیستم موردمطالعه است. میانگین خطاهای نسبی روش فازی ارائه شده در مقایسه با داده‌های تجربی برای میانگین اندازه ذرات و خاصیت آنتی‌اکسیدانی به‌ترتیب 84/1% و 82/5 % به دست آمد. مقایسه خطاهای روش منطق فازی با مدل طراحی مخلوط (به‌ترتیب 03/14% و 10/12%) نشان‌دهنده برتری بارز تکنیک مدلسازی منطق فازی بود.