پوشش گیاهی مراتع تأمین کننده غذای دام های اهلی و وحشی، مأمن و پناهگاهی برای وحوش و تأمین کننده بسیاری از گیاهان دارویی و خوراکی است. پوشش گیاهی تنظیم کننده جریان آبهای سطحی و زیر زمینی است و اهمیت زیادی در حفظ خاک، جلوگیری از فرسایش و سیل های ویرانگر دارد و بالاخره پوشش گیاهی مناظر بدیعی از طبیعت را در مقابل انسانها قرار می دهد تا دور از هوای آلوده شهرها، ساعاتی را در بستری از گلهای طبیعی سپری نماید. مرتع یک اکوسیستم پویاست و در اثر عوامل محیطی و مدیریتی دچار تغییر می شود. عوامل متعددی در ایجاد تغییرات و تحولات مرتع تأثیر گذار هستند. تغییرات مرتع را می توان از جنبه ها و زوایای مختلفی بررسی کرد. این تغییرات در دو دسته کلی تغییرات مکانی و زمانی مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرند. یکی از مهمترین مطالعات مرتبط به مرتع، اندازه گیری متمرکز منابع در مکان و زمان مشخص می باشد. در واقع منظور بررسی مرتع از نظر منابع پوشش گیاهی، خاک، آب، دام و ... است که در برنامه ریزی و مدیریت مرتع به کار گرفته می شوند. طرح پایش به منظور بررسی تغییرات در طول زمان و نیز بررسی نتایج حاصل از برنامه های مدیریتی مورد استفاده قرار می گیرد و عبارت است از جمع آوری و آنالیز اندازه-گیری های مکرر صورت گرفته در مرتع به منظور ارزیابی تغییرات وضعیت و میزان پیشرفت در راستای رسیدن به اهداف مدیریتی. براین اساس یکی از بسترهای مناسب برای بررسی میزان فشار بهره برداری و تخریب منابع و نیز اثر بخشی اقدامات انجام شده، شناسایی و مطالعه حوضه های زوجی است؛ که اصطلاحاً به دو حوضه مجاور و یا نزدیک هم اتلاق می شود که از نظر عوامل مختلف محیطی مشابه هستند. یکی از آنها به عنوان حوضه نمونه (کنترل شده) تعریف خواهد شد که بهره برداری در آن کنترل شده است (یا بهره برداری نمی شود) و دیگری به عنوان حوضه شاهد (کنترل نشده) تعریف می شود که بهره برداری از آن کنترل نشده است ولی در هر دو حوضه، تیمارها، اندازه گیری ها و بررسی های لازم انجام شد. با مقایسه اقدامات انجام شده در دو حوضه، شدت بهره برداری و اثر بخشی تیمارها مشخص شد.
