یکی از عواملی که باعث تغییر در خصوصیات شیمیایی خاک می شود، تغییر کاربری اراضی از مرتع به دیم زار است. از آنجایی که بهبود کیفیت خاک طی توالی ثانویه به بازه زمانی طولانی نیاز دارد، به همین دلیل اثرات تغییر کاربری اراضی از مرتع به دیم زار و سپس رها سازی آن با سابقه تغییر کاربری 30 ساله بر خصوصیات خاک در مراتع شهرستان سنندج مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه دو منطقه از شهرستان سنندج شامل کیلک و صلوات آباد انتخاب شد. در هر منطقه از دو کاربری مرتع و دیم زار رها شده ی هم جوار 10 نمونه های خاک در عمق 30-0 سانتی متری در قالب طرح نمونه گیری تصادفی ـ سیستماتیک برداشت شد (مجموعاً 40 نمونه) و مقادیر هدایت الکتریکی، اسیدیته، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کربن آلی در آزمایشگاه اندازه گیری شد. مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون تی مستقل انجام گرفت نتایج به دست آمده نشان داد تمامی خصوصیات اندازه گیری شده خاک، بجز هدایت الکتریکی و نیتروژن در منطقه کیلک و فسفر در منطقه صلوات آباد بین مرتع با دیمزار رها شده دارای اختلاف معنی داری نبودند. در واقع با رها سازی و وقع توالی ثانویه طی 30 سال در دیم زار، در اکثر خصوصیات شیمیایی خاک در هر دو منطقه کیلک و صلوات آباد بهبود حاصل شده است.
