سابقه و هدف : آبیاری قطره ای یکی از روش های کارای آبیاری است که در سال های اخیر کاربرد وسیعی در بخش کشاورزی ایران پیدا نموده است. استفاده از آب های با کیفیت پایین باعث ایجاد مشکلاتی در این سیستم ها می گردد. گرفتگی فیزیکی قطره چکان ها از جمله مهم ترین این مشکلات می باشد. گرفتگی قطره چکان ها راندمان آبیاری و طول عمر سیستم آبیاری قطره ای را کاهش می دهد. ورود مواد معلق و فیزیکی به قطره چکان ها مهم ترین عامل گرفتگی قطره چکان ها و کاهش آبدهی آن ها می باشد. از سوی دیگر، عوامل مختلفی نظیر دمای آب آبیاری بر آبدهی و گرفتگی قطره چکان ها تأثیر گذار می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر دما بر عملکرد عدم گرفتگی قطره چکان های طولانی مسیر می باشد. مواد و روش ها: برای این منظور با ساخت یک مدل فیزیکی آزمایشگاهی و استفاده از ذرات شن با اندازه ها و غلظت های مختلف، مقاومت به گرفتگی نوارهای آبیاری پلاک دار، درزدار و لوله قطره چکان دار در دماهای 13، 23، 33 و 43 درجه سانتی گراد مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. از شاخص های آماری نرخ گرفتگی، دبی میانگین، ضریب یکنواختی کریستیان سن در فازهای مختلف برای ارزیابی عملکرد عدم گرفتگی قطره چکان ها استفاده گردید. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان می دهد که به دلیل افزایش گرفتگی قطره چکان ها از فاز 1 به سمت فاز 8، مقدار میانگین دبی قطره چکان ها کاهش و نرخ گرفتگی آن ها افزایش یافته است. مقدار کاهش دبی درلوله قطره چکان دار کم تر از نوارهای آبیاری می باشد، همچنین با افزایش دما گرفتگی کاهش می یابد. نتایج ضریب یکنواختی لوله قطره چکان دار و نوار آبیاری پلاک دار در تمام مراحل آزمون به ترتیب بیش تر از 92 و 90 درصد بوده و بنابراین دارای ضریب یکنواختی عالی می باشند. در نوار آبیاری قطره ای درزدار ضریب یکنواختی در تمام آزمایشات بالاتر از 60 درصد می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که افزایش دما تأثیر مثبتی بر کاهش گرفتگی قطره چکان ها دارد. همچنین ضریب یکنواختی لوله قطره چکان دار و نوار آبیاری پلاک دار در تمامی شرایط بیش تر از 90 درصد بود. نتایج تحلیل آماری نشان داد که اثر دما بر میزان گرفتگی قطره چکان ها در سطح آماری یک درصد معنی دار می باشد.
