به منظور بررسی اثرات مقادیر مختلف پرلیت بر خصوصیات فیزیکی خاکهای تحت کشت، عملکرد و اجزای عملکرد گندم آبی و دیم و افزایش کارایی مصرف آب در گندم آبی، آزمایشی با هفت تیمار مصرف پرلیت شامل صفر، 75، 150، 600، 1200 و 2400 کیلوگرم در هکتار، در دو فاز آبی ( گندم رقم زرین) و دیم ( گندم رقم سرداری ) و در چهار تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی، بصورت مزرعه ای به مدت یک سال زراعی از پاییز 1386 در شهرستان قروه به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که افزودن پرلیت به خاکهای مورد آزمون، موجب افزایش انواع و میزان تخلخل در خاک می گردد. همچنین با افزودن پرلیت به خاک، سهولت حرکت آب در خاک ( هدایت آبی ) افزایش می یابد، بطوریکه در بافت نسبتا سنگین، هدایت آبی خاک از متوسط به نسبتا تند تغییر یافت، در حالیکه برای بافت متوسط، تفاوت معنی داری مشاعده نگردید. نتایج نشان داد که مصرف پرلیت در خاک باعث افزایش میزان نفوذ تجمعی آب در خاک، سرعت نفوذ لحظه ای و متوسط و نیز سرعت نفوذ پایه آب در خاک می گردد. با افزایش سطوح مختلف پرلیت به خاک، عملکرد و اجزای عملکرد در گندم آبی و دیم افزایش یافت. بطوریکه مصرف 2400 کیلوگرم در هکتار پرلیت، ضمن افزایش عملکرد دانه به میزان 9/39 و 88/77 درصد به ترتیب در گندم آبی و دیم، کارایی مصرف آب را نیز به میزان 12/40 درصد افزایش داد. با توجه به ماندگاری پرلیت در خاک و نتایج حاصل از پیش بینی توجیه اقتصادی مصرف تیمارهای پرلیت، نشان داد که مصرف پرلیت در خاک مقرون به صرفه می باشد.
