پویایی و انتقال قیمت از بازارهای جهانی به بازارهای داخلی یکی از موضوعات کلیدی در تحلیلهای اقتصادی بهویژه در کشورهای در حال توسعه بهشمار میرود. شناخت میزان و سازوکار انتقال قیمت، بهویژه برای محصولات کشاورزی اساسی، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است؛ چراکه نوسانات قیمتی در بازار جهانی میتواند به طور مستقیم معیشت خانوارها و سیاستگذاریهای حمایتی دولت در بخش کشاورزی را تحت تأثیر قرار دهد. در این میان، شیر بهعنوان یکی از مهمترین محصولات لبنی، نقش تعیینکنندهای در تأمین امنیت غذایی و سلامت جامعه دارد و بهدلیل مصرف گسترده در تمامی سطوح درآمدی، حساسیت بالایی نسبت به تغییرات قیمت دارد. در این مطالعه انتقال قیمت جهانی شیر به بازار داخلی با استفاده از مدل خودرگرسیون با وقفههای توزیعی (ARDL) مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور، از دادههای سالانه قیمت جهانی و داخلی شیر طی دوره 1994 تا 2023 استفاده شده و رابطه بلندمدت و کوتاه مدت میان متغیرها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که قیمت جهانی شیر در بلندمدت تأثیر مثبت و معناداری بر قیمت داخلی دارد؛ به طوری که افزایش یک درصدی قیمت جهانی شیر منجر به افزایش 314/1 درصدی قیمت داخلی این محصول میشود. این در حالی است که اثر کوتاهمدت قیمت جهانی معنیدار نبوده و انتقال قیمت در کوتاهمدت برای این محصول ضعیف ارزیابی میشود. یکی از دلایل انتقال نسبتاً کامل قیمت جهانی به بازار داخلی را میتوان وابستگی بالای تولید شیر به نهادههای وارداتی دانست که در سالهای اخیر با افزایش شدید قیمت مواجه بودهاند. نتایج این پژوهش میتواند از سوی سیاستگذاران برای طراحی سیاستهای حمایتی، تنظیم بازار و مدیریت نوسانات قیمت در بازار لبنیات کشور مورد استفاده قرار گیرد.
