چکیده کلیله و دمنه ازجمله آثار ادبی - سیاسی است که محققان عمدتاً برای اثبات جنبه سیاسی داستانها و تعیین نوع اندیشه سیاسی یا نوع روابط قدرت در آنها، به محتوای داستانها پرداخته و از تأمل در ساختار حکایات بازمانده اند؛ درحالی که مشهودترین دلالت برای درک موارد مذکور، ساختار این داستان هاست که با تعامل گفت و شنودی دو کارگزار روایی، یعنی رای و برهمن، به مثابه پیوند دولت و دین، در تمام حکایات تداوم می یابد. این تحقیق با تأکید بر دلالت های زبانی روایی متن، درصدد بررسی روابط قدرت میان رای و برهمن و نیز تعیین میزان همخوانی داستان ها با الگوی پیوند دولت و دین است. به همین منظور تعامل آن دو از منظر دو الگوی گفتمان کاوی با نام های «حق نوبتگیری» و «اصل پرسشگری»، در کلیله و دمنه ترجمه نصرالله بررسی شده است و نتیجه نشان می دهد که غرض از تعامل گفت وشنودی «رای» با «برهمن»، علاوه بر تأکید بر پیوند دولت و دین، کسب مشروعیت برای رای است.
