در میان غزل سرایان فارسی ، شاید هیچ شاعری به اندازه ی سعدی مسأله ی نظر و نگاه به معشوق را مطرح نکرده است . اما این موضوع در غزل سعدی منجر به نوعی ابهام شده است . بدین صورت که از یک سو وی برای رونق غزل نگاه و نظر به روی زیبا را با فتوایی شاعرانه مباح دانسته و حتی ضرورت آن را توصیه می کند . از سویی دیگر با انتساب موارد فوق به مناسبات عرفانی و اخلاقی ، به کنترل آن ها می پردازد . حال سئوال این است که اولا این تضاد از کجا نشات می گیرد ؟ ثانیا دلیل این کنترل کردن چیست ؟
