پژوهش کنونی جهت بررسی نقش واسطه ای استرس در میان رگه های بیماری زا و سطوح کنش وری شخصیت انجام شد. اختلال شخصیت در طبقه بندی روانی سازمان بهداشت جهانی با مشکلات موجود در کنش وری جنبه های خود و یا اختلال در کنش وری بین شخصی مشخص می-شود؛ نابهنجاری های شخصیت در دو سطح کنش وری جنبه های خود و کارآمدی روابط بین شخصی مشخص می شوند که به مدت زمان (2 سال یا بیشتر) ادامه داشته اند. اختلال شخصیت با نقص در الگوهای شناختی، تجربه عاطفی، بیان عاطفی و رفتاری که سازش نایافته باشد آشکار می-شود و در طیف وسیعی از موقعیت های شخصی و اجتماعی خود را نشان می دهد. الگوهای رفتاری که اختلال را توصیف می کند از نظر موقعیتی مناسب نیستند و نمی توانند در درجه اول توسط عوامل اجتماعی یا فرهنگی و سیاسی قابل توضیح باشند. در ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) نیز اختلال شخصیت با پریشانی و یا نقص های قابل توجه در زمینه های فردی، خانوادگی، اجتماعی، آموزشی، شغلی یا سایر زمینه های مهم همراه است که در تقابل واضحی با فرهنگ فرد هستند. به دلیل پیچیدگی حوزه شخصیت، تشخیص و ارزیابی آن یکی از سخت ترین کارها در محیط های بالینی است. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه کردستان بودند که در سال تحصیلی 1399-1400 مشغول به تحصیل بودند. از میان آن ها نمونه ای به حجم 1200 نفر به صورت در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های آنلاین با استفاده از برنامه های شبکه ارتباطی برای آن ها ارسال شد. از دو برنامه اصلی Telegram و whats up برای ارسال و پیگیری پرسشنامه ها استفاده گردید. در طراحی پرسشنامه ها از بستر Google Forms استفاده شد. پرسشنامه ها عبارت بودند از آزمون شخصیت برای DSM-5 (PID-5) که دربرگیرنده 220 آیتم بود، آزمون سطوح کنش وری شخصیت (LPFS) که شامل 80 آیتم بود و آزمون استرس ادراک شده (PSS) که دارای14 آیتم است. در انتها با حذف پرسشنامه های مخدوش تعداد 313 مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. جهت بررسی داده ها، علاوه بر همبستگی، تاثیر مستقیم، غیر مستقیم و واسطه ای با استفاده از نرم افزاری SPSS و LISERL و AMOS کاوش شد. یافته ها با استفاده از تحلیل مسیر در حالت های مسیر مستقیم، غیر مستقیم و کامل نشان دادند که استرس نقش واسطه ای را بین رگه های شخصیتی و سطوح کنش وری شخصیتی در سه رگه روان گسسته گرایی و مهار گسستگی و هیجان پذیری منفی ایفا نمی کند. ارتباط معنی دار مثبتی بین استرس و رگه های شخصیتی و سطوح کنش وری شخصیت وجود دارد. این ارتباط در میان خرده مقیاسهای رگه های شخصیت، بیشترین ارتباط را با هیجان پذیری منفی دارا بود. همچنین، ارتباط بین رگه های شخصیتی و سطوح کنش وری شخصیت بیشترین ارتباط بین بقیه ارتباط ها را نشان می دهد؛ علاوه بر این ارتباط مثبت معنی داری در مسیر مستقیم بین رگه های شخصیت و سطح کنش وری شخصیت می توان مشاهده کرد. استرس در میان رگه های گسستگی و ستیزه جویی نقش واسطه ای را دارد.
