تحقیق حاضر مبتنی بر روش شناسی کیفی و با روش مردم نگاری اجرا شده است و هدف اصلی آن نیز برساخت تفسیر مردم منطقه از پیامدهای فرهنگی است. یافته های تحقیق به کمک تکنیک های مشاهده مشارکتی و مصاحبه عمیق گردآوری شده است و پس از اشباع نظری بر اساس روش نظریه ی زمینه ای در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و نهایتا در مدل پارادایمیک تلخیص و ارائه گشته اند. یافته ها حاکی از این هستند که در سطح بستری مقوله های بستر اکولوژیک، قرابت خویشاوندی و بینامرزی،تنگناهای اقتصادی و معیشتی، سیاست گذاری های های راهبردی بر مقوله ی کلی تر توسعه نیافتگی منطقه(شهرستان مریوان) تاکید دارد، باعث ایجاد تجارت مرزی در منطقه شده اند.نهایتاً پیامدهای فرهنگی تجارت مرزی در مریوان بر اساس درک و تفسیر مردم را در 5 مقوله کلی « استحاله ارزشی / هنجاری، عقلانیت تعاملی، جهان زیست شکننده خانواده، اصالت زدایی از پرورش و آموزش، سوژه شدن بدن/ ابژه شدن طبیعت» تلخیص نموده ایم که بیانگر وضعیت ازجاکنده گی فرهنگی در شهرستان مریوان است و نشاندهنده ی پیامدهای فرهنگی تجارت مرزی در این شهرستان است.
