هویت جمعی از موضوع های اصلی مورد توجه در جامعه شناسی معاصر است. در ایران و عراق هم بحث درباره این موضوع با ظهور گفتمان مدرن و دولت ملت مدرن بر آمده از آن آغاز شد و تا به امروز ادامه یافته است. با توجه به زیست چند فرهنگی و چندقومی جوامع ایران و عراق و تحولات جهانی، امروزه اینگونه مباحث از اهمیت فزاینده ای برخوردار شده اند. پژوهش موجود در همین راستا و برای بررسی چگونگی و چرایی هویت جمعی غالب کُردها در کشورهای ایران و عراق صورت گرفته است. در بخش نظری بر اساس نتایج بدست آمده از بررسی دیدگاه ها و مرور منابع تجربی موجود یک چارچوب مفهومی تلفیقی تنظیم گردیده و در قالب آن فرضیه های اصلی مطرح شده است. تحقیق به روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه و در مورد 1060 نفر نمونه از کُردهای ساکن در مناطق کُردنشین ایران و عراق انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق کلیه اعضای 18 سال و بالاتر ساکن در شهرهای سنندج، سردشت، اربیل و بن سلاوه بوده اند. نتایج تحقیق بر وجود مشابهت و قرابت در سلسله مراتب ترجیحات هویتی کُردها دلالت دارد؛ به گونه ایکه، هویت قومی در صدر تعلقات و ترجیحات هویتی کُردها جای داشته و هویت های جهانی و ملی، رده های دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند. یافته ها نشان می دهد که متغیرهای سطح توسعه در سطح کلان، میزان بهره مندی از سرمایه های اقتصادی و فرهنگی در سطح میانی، عادت واره و گستره روابط اجتماعی در سطح خُرد، تأثیر مؤثر و کاهنده ای بر هویت قومی و اثرات مؤثر و تقویت کننده ای بر هویت جمعی عام در سطوح ملی و جهانی آن داشته و در مجموع بیش از60 درصد تغییرات هویت جمعی غالب کُردها را تبیین می کند.
