1403/05/06
امید قادرزاده

امید قادرزاده

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 218
دانشکده: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
نشانی: سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکده علوم انسانی، گروه جامعه شناسی
تلفن: 08733624005

مشخصات پژوهش

عنوان
تهیدستان شهری و تاکتیک‌های مقاومتی (مورد مطالعه: تهیدستان شهر سنندج)
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
اتنوگرافی انتقادی، تاکتیک‌های مقاومت، تهیدستان شهری، سنندج، نادیده‌انگاری
سال 1402
مجله مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
شناسه DOI
پژوهشگران امید قادرزاده ، محمد مصطفایی

چکیده

پژوهش حاضر به میانجی توصیف تجربه تهیدستان شهری چگونگی اعمال قدرت کارگزاران نهادی و تاکتیک‌های مقاومتی فرودستان را واکاوی کرده است. روش پژوهش حاضر اتنوگرافی انتقادی و میدان مورد مطالعه تهیدستان (سازندگان غیررسمی خانه و دست‌فروشان) دو محله اسلام‌آباد و تپه سید حسین شهر سنندج است که به روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی، 25 نفر برای مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته انتخاب شدند. بر مبنای یافته‌ها، کارگزاران نهادی با توسل به استراتژی‌های قدرت کیفردهنده، قدرت تعاملی، طفره‌رفتن، دام تعلیق و نادیده‌انگاشتن، قدرت خود را بر تهیدستان اعمال می‌کنند. تهیدستان شهری نیز به انحای مختلف می‌کوشند در برابر کارگزاران نهادی مقاومت کنند. در شکل جمعی مقاومت، با توسل به تعلیق نظم اجتماعی، تجمعات اعتراضی هوشمندانه، تحصن/ نافرمانی مدنی و رهبران خودانگیخته و به‌کارگیری اشعار اعتراضی، نارضایتی را به عرصه‌های عمومی و فضاهای رسمی عمومی سوق داده‌اند. شکل فردی مقاومت شامل تمارض، اقناع، تهدید بیانی و تمرد است. تهیدستان شهری با همراهی یکدیگر در مواقع اضطرار می‌کوشند فشارهای زندگی را تخفیف دهند. حمایت‌های متنوع همسایگان و آشنایان در تنگناهای زندگی روزمره، نوعی فرهنگ بدیل و شامل همیاری در ساخت مسکن، ارائه خدمات شهری موقت/ دائم، حمایت ‌کلامی و عاطفی، همیاری سنتی و غیرمادی آشنایان و به‌کارگیری پنهانی خدمات شهری است.