نقی شعبانیان

جنگلهای غرب ایران با مساحت حدود 5/3 میلیون هکتار از نظر حفاظتی، اقتصادی و اجتماعی، تفرجگاهی و ذخایر آب زیر زمینی از ارزش بسیار بالایی برخوردار می باشند. درختان اصلی تشکیل دهنده این جنگلها از سه گونه بلوط (Quercus persica , Quercus infectoria , Quercus libani ) می باشند. متاسفانه این جنگلها تخریب شده و غالباً به صورت شاخه زاد می باشند. مطالعه هر چه دقیقتر این جنگلها و کسب اطلاعات بیشتر از نظر ساختاری باعث مدیریت بهتر در جهت ایفای نقش آنها خواهد شد. در زاگرس شمالی، در استانهای کردستان و آذربایجان غربی آرامگاه های متعددی وجود دارند که پوشش گیاهی آنها کمتر مورد تخریب یا بهره برداری قرار گرفته است و به عنوان مکانی مقدس حرمت آنها با عدم دخل و تصرف پاس داشته می شود که قطورترین و بلندترین درختان جنگلهای زاگرس را می توان در آنها جستجو نمود. با بررسی این مکانها می توان تا حد زیادی به پتانسیل واقعی جنگلهای زاگرس دست یافت که می تواند درجهت مدیریت صحیح و بهره برداری درست از این توده ها مورد استفاده قرار گیرند. در این تحقیق، چهار آرامگاه در اطراف شهر مریوان که یکی از بزرگترین شهرهای مناطق جنگلی استان کردستان است به عنوان مناطق «کمتر تخریب شده» و به منظور مقایسه، مناطق اطراف این آرامگاه ها که از نظر شرایط توپوگرافی و اقلیمی تقریباً یکسان بوده اند، به عنوان مناطق «تخریب شده» انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از روش آماربرداری تصادفی سیستماتیک با قطعات نمونه به مساحت 15 (آر) استفاده شد. داده های جمع آوری شده توسط نرم افزار SPSS و EXEL مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند و با استفاده از آزمون t_test معنی دار بودن اختلاف میانگین پارامترهای مورد نظر در دو منطقه «تخریب شده» و «کمتر تخریب شده» با هم مقایسه و نتایج حاصل از آنها به صورت نمودارها و جداول مرتب شده اند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که میانگین تمامی پارامترهای مورد مطالعه از قبیل قطر برابر سینه، ارتفاع درختان، سطح مقطع برابر سینه، حجم سرپا و میزان زادآوری، در منطقه «کمتر تخریب شده» به طور معنی داری بیشتر از منطقه «تخریب شده» می باشد. اگر میزان تخریب توده جنگلی در اماکن مقدس تقریباً صفر در نظر گرفته شود، مقایسه این دو منطقه نشان می دهد که میانگین میزان تخریب از نظر پارامترهای مورد مطالعه، در اطراف این من