نقی شعبانیان

این تحقیق به منظور ارزیابی توان تفرجی و امکان توسعه پارک جنگلی در اطراف جاده نهارخوران گرگان در مساحت 1046 هکتار صورت گرفت. ابتدا، پتانسیل تفرجی منطقه با استفاده از روشهای اصول کلی انتخاب محل پارکها و تفرجگاههای جنگلی و استفاده از نظرات و خواستههای گردشگران مورد ارزیابی قرار گرفت. به همین منظور نقشه عوامل مورد ارزیابی شامل شیب، جهت، ارتفاع، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده (اصلی و فرعی)، فاصله از منابع آب قابل شرب، خاک و تراکم تاج پوشش و عوامل محدود کننده نظیر مناطق لغزنده، تاسیسات و مستثنیات، رودخانه، جاده و محدودیت آب قابل شرب در تهیه و در ارزیابیها مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که منطقه مورد مطالعه پتانسیل GIS محیط تبدیل شدن به تفرجگاه جنگلی را دارا میباشد. به منظور تعیین توان تفرجی و اختصاص مکانهای مورد بررسی به انواع تفرج، ارزیابی توان تفرجی با استفاده از دو مدل خطی مخدوم و مدل ارزیابی چندمعیاره فازی صورت گرفت. در مدل مخدوم نقشههای شیب و جهت تلفیق و نقشه واحدهای اولیه شکل زمین بدست آمد. سپس، نقشه شکل زمین با نقشه خاک تلفیق و نقشه پایه دو محیط زیستی بدست آمد. در مرحله بعد، از نقشه تراکم تاج پوشش استفاده شد و نقشه پایه یک محیط زیستی بدست آمد. ارزیابی توان هریک از واحدهای بدست آمده با مدل اکوتوریسم مخدوم مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج ارزیابی 36 % توان / 12 % درجه دو، 5 /5 ، 0% از منطقه دارای توان متمرکز درجه 1 / با مدل مخدوم نشان داد که 26% نیز نامناسب برای تفرج (به استثناء کوهنوردی) / 44 % گسترده درجه 2 و 4 / گسترده درجه یک و 4 میباشند. در ارزیابی چند معیاره از روش خطی وزن داده شده فازی استفاده گردید. ابتدا با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی اقدام به تعیین وزن لایههای مختلف گردید. بعد از تعیین وزن، مقادیر عوامل در وزن بدست آمده ضرب گردید و با در نظر گرفتن عوامل محدودیت و اعمال آنها نقشه نهایی بدست آمد. نتایج این روش نشان داد که منطقه فاقد توان تفرجی متمرکز درجه یک بوده ولی 9.2 درصد منطقه دارای توان تفرجی متمرکز درجه 2، 60.2 درصد گسترده درجه یک و 9 درصد منطقه دارای توان تفرج گسترده درجه 2 می باشد. همچنین 5.6 درصد منطقه نامناسب برای تفرج (به غیر از کوهنوردی).بوده و 16 درصد دارای محدودیت مطلق برای تفرج میباشد.