در قرآن هدف از بیان احکام شرعی؛ بیش از آنکه جنبه ی قضایی و کیفری داشته باشد؛ جنبه تربیتی دارد. قرآن تلاش می کند احکام فقهی را برای وصول به هدف والای تربیت اخلاقی و ساختن جامعه مهذب تشریع کند. بر خلاف اسلوب کتابهای فقهی که به صورت قانونمند احکام فقهی را بیان کرده اند؛ در قرآن احکام فقهی به خصوص در تشریع احکام خانواده اعم از نکاح و طلاق و نشوز و ارث و سایر موارد بیشتر ناظر به رسیدن به مقاصد اصلی تشریع چون حفظ نسب و حفظ عدالت اجتماعی و ایجان سکن و آرامش در روابط خانواده است. بدیهی است چنانکه تشریع احکام فقهی به این هدف منجر نشده و برخلاف آن بیانجامد؛ بر اساس قاعده «الحکم یدور مع علته وجوداو عدما» بایستی ساختار ظاهری حکم را تغییر داد تا به مقاصد اصلی تشریع وفادار ماند.
