حجم زیاد و تعداد فراوان کتب فقهی در گستره تاریخ هزار و چند ساله تمدن اسلامی در وسعت عظیم جغرافیای سرزمین های مسلمان نشین، سبب اختلاف رای و تنوع فتوا شده و به تبع آن نشان دهنده غنای فرهنگی و علمی این تمدن است. این مقاله در ضمن تلاش برای ارائه تصوری درست از این پدیده، به بررسی عوامل ایجاد آن مانند اختلاف عرف و اختلاف فهم متن و نحوه پذیرش روایات پرداخته و پیشنهاداتی برای مواجهه درست با آن ارائه داده است. مقاله به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای نگارش یافته است.
