2025 : 4 : 18
Naser Khaleghpanah

Naser Khaleghpanah

Academic rank: Assistant Professor
ORCID:
Education: PhD.
ScopusId: 5
HIndex:
Faculty: Faculty of Agriculture
Address:
Phone:

Research

Title
تخمین دبی رودخانه با استفاده از سنجش‌ازدور
Type
Thesis
Keywords
دبی رودخانه، عرض سطح آب، مدل هیدرولیکی، ایستگاه هیدرومتری
Year
2024
Researchers Seyedeh Aniseh Ghazaii(Student)، Saman Nikmehr(PrimaryAdvisor)، Naser Khaleghpanah(Advisor)

Abstract

اهمیت اندازه‌گیری دبی جریان در رودخانه‌ها به واسطه ایفای نقش در حوزه های متعدد علوم و مهندسی آب نظیر مدیریت و برنامه ریزی منابع آب، بسیار مهم است. روش های متعددی به‌منظور اندازه گیری و پایش دبی در رودخانه ها وجود دارد. در حال حاضر دبی جریان در ایستگاه های هیدرومتری اندازه گیری می شود. اما همواره به دلیل مشکلات متعدد در ایستگاه های هیدرومتری مانند طغیان رودخانه در زمان سیلابی، خرابی تجهیزات ایستگاه، عدم وجود ایستگاه در مناطق صعب العبور، پایش و اندازه گیری مستمر و دقیق دبی همواره با چالش روبرو است. لذا در سال های اخیر از تکنیک ها و فناوری های نوین به منظور رفع مشکلات کنونی ایستگاه های هیدرومتری استفاده شده است. امروزه استفاده از فناوری سنجش از دور به عنوان یک راه کار نوین در اندازه گیری دبی رودخانه ها بسیار کاربرد دارد به طوری که با صرف زمان و هزینه کم تر، این قابلیت را دارد که دبی جریان در رودخانه‌ها را تخمین و محاسبه نماید. لذا در پژوهش حاضر برای تخمین دبی در رودخانه از فناوری سنجش از دور استفاده گردید. رودخانه آدینان از سرشاخه های زرینه رود به عنوان منطقه مورد‌مطالعه انتخاب گردید. به منظور اندازه گیری و تخمین دبی رودخانه، دو ایستگاه هیدرومتری آدینان و قشلاق پل انتخاب شدند. همچنین در تخمین دبی با استفاده از فناوری سنجش از دور، از تصاویر سه ماهواره سنتینل 1 ، 2 و لندست 8 استفاده شد. در پژوهش حاضر از روش هیدرولیک مبنا به عنوان روش کمی برای تخمین دبی با استفاده از سنجش از دور استفاده گردید. در روش هیدرولیک مبنا از چهار مدل هیدرولیکی جهت تخمین دبی استفاده گردید. همچنین پارامتر‌های ضریب زبری، شیب طولی، عرض سطح آب و عمق جریان با استفاده از تصاویر ماهواره ای استخراج گردیدند. نتایج نشان داد که در روش هیدرولیک مبنا مدل 4 بهترین عملکرد را بین سایر مدل ها با ضرائب نش برابر با 0.99، خطای شاخص RMSE برابر با 1.11و متوسط خطای بایاس برابر با 0.0002- مترمکعب بر ثانیه را دارا بوده است. همچنین مدل های 1 و 3 به ترتیب ضعیف ترین عملکرد را داشتند. همچنین نتایج نشان داد که مدل های هیدرولیک مستخرج از تصاویر سنتینل 2 از دقت بهتری نسبت به تصویر لندست 8 برخوردار بودند. شاخص های خطای نش برابر با 0.804 و0.805، RMSE برابر با 12.43و 10.92 مترمکعب بر ثانیه و درصد خطای نسبی برابر با 20.67- و 13.36- به ترتیب در ایستگاه های آدینان و قشلاق پل محاسبه شدند.