تحصیلات تکمیلی کلید توسعه علمی و یکی از بسترهای مهم در تربیت تخصصی و توسعه مرزهای دانش است. مکانیزم پذیرش دانشجو در این مقطع همواره مورد بحثهای متعدد در محافل علمی بوده است و ایجاد تغییراتی در ساختار پذیرش دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی در دهه ی اخیر مورد توجه قرار گرفته است. در این فرایند سالهای متوالی پذیرش دانشجو در مقطع دکتری به صورت یک فرایند مستقل دانشگاهی صورت می گرفت؛ شیوه ای که از سال 89 تغییر یافته و هم اکنون به صورت نیمه متمرکز توسط سازمان سنجش و با هدف برابری آموزشی صورت می گیرد. طبیعتاً با عنایت به نوین بودن این شیوه، مشاهده ضعفها، کاستیها و چالشهایی در آن بسیار دور از انتظار نیست. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه آن دسته از داوطلبانی که در مرحله دوم آزمون دکتری سال 91-92جهت مصاحبه به دانشگاه ها معرفی شده اند در مورد ماهیت، کیفیت و اعتبار مصاحبه های پذیرش دانشجو،انجام پذیرفته است. جامعه آماری شامل کلیه ی داوطلبان معرفی شده برای مصاحبه به دانشگاه های مستقر در تهران بود. نمونه آماری به صورت هدفمند و بر اساس شیوه گلوله برفی از میان داوطلبان معرفی شده به مصاحبه علمی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، ابتدا یک مصاحبه اکتشافی اولیه با تعدادی از داوطلبان معرفی شده به مصاحبه علمی و به منظور تدوین پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفت. در ادامه و پس از تهیه پرسشنامه بر اساس اطلاعات کسب شده از مصاحبه و در ابعادی همچون شیوه ارزیابی توانایی و سوابق پژوهشی داوطلب، توجه به توانمندی های ویژه داوطلب و ...(در دو طیف وضعیت موجود گویه ها و وضعیت مطلوب گویه ها) بین داوطلبان نمونه توزیع شد. جهت تحلیل یافته ها نیز علاوه بر توصیف کمی آنها از تحلیل عاملی اکتشافی به منظور شناسایی مولفه های اصلی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که رویکرد دانشگاههای در برگزاری جلسات مصاحبه با داوطلبان متفاوت و پارامترهای های مورد توجه آنها در ارزیابی عملکرد داوطلبان نیز مختلف بوده است. در این میان به توانمندی های ویژه داوطلبان کمتر توجه شده و سوژه های مورد پرسش بر مباحث جزیی تمرکز داشت.
