نعمت اله عزیزی

چکیده هدف از این پژوهش، شناسایی، تحلیل و اولویت‌بندی شاخص‌‌های مؤثر بر کیفیت آموزش از دور: مورد دانشگاه پیام نور بود که با رویکرد آمیخته اکتشافی (کیفی و کمی) انجام گرفت. مشارکت کنندگان این پژوهش در بخش کیفی 15 نفر از استادان و دانش آموختگان آموزش از دور بودند که به صورتی هدفمند انتخاب و با آنها مصاحبه گردید. در بخش کمی مطالعه نیز جامعه آماری هدف (مدیران، برنامه‌ریزان و کارشناسان سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور) بودند که 215 نفر از آنان به صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و از آنها خواسته شده تا پرسش‌نامه پژوهش را تکمیل کنند. این پرسش‌نامه‌ مشتمل بر 52 شاخص بود که روایی محتوای آن با استناد به نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 89 /0 ارزیابی و مورد تأیید واقع شد. برای تحلیل داده‌‌های بخش کیفی از کدگذاری‌‌های باز و محوری بهره گرفته شد و برای تجزیه و تحلیل داده‌‌های کمی حاصل از پرسش‌نامه نیز علاوه بر شاخص‌‌های گرایش مرکزی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که مدل جامع کیفیت در نظام آموزش از دور دارای 7 بعد سازمان یاددهنده؛ یاددهنده؛ یادگیرنده؛ مبانی پداگوژی، تئوری و نسل‌‌‌های فناوری؛ مواد و محتوای آموزشی؛ روش‌ها و رویکرد‌های آموزشی؛ و زمان و مکان آموزشی با 52 شاخص مرتبط است که بر اساس آنها راهبردهایی برای ارتقای کیفیت آموزشی نظام آموزش از دور پیشنهاد شده است.