هدف از پژوهش حاضر واکاوی تجارب زیسته مربیان در خصوص نقش برنامه درسی مراکز مهدهای کودک در مهارت اجتماعی و پرخاشگری کودکان: مطالعه موردی منطقه گرمیان کردستان عراق بود. در این پژوهش از رویکرد کیفی و راهبرد پدیدارشناسی تفسیری استفاده شد. مشارکت کنندگان در پژوهش شامل مربیان مهدهای کودک منطقه گرمیان بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و براساس قاعده اشباع نظری از بین مربیان مهدهای دولتی با لحاظ کردن حداقل 5 سال سابقه کار 17 نفر انتخاب و با آن ها مصاحبه به عمل آمد. برای جمع آوری اطلاعات از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده روش تحلیل مضمون و در قالب مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر کدگذاری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که براساس تجربه زیسته مشارکت کنندگان، برنامه های درسی مهدهای کودک می تواند با آموزش مفاهیم اجتماعی، تقویت ارتباطات، همکاری و تعامل اجتماعی، مسؤلیت مدنی، رسالت اجتماعی و رشد مهارت های شخصی، در پرورش مهارت های اجتماعی کودکان نقش ایفاء کند و با شناسایی ابعاد رفتار پرخاشگرانه، زمینه های بروز رفتار و استفاده از راه های مناسب به کاهش رفتار پرخاشگرانه آنان کمک کند. به باور این مربیان، مهم ترین اهداف مهد کودک را می توان در کارکردآموزشی و آماده سازی برای ورود به مدرسه، کمک به رشد عاطفی و روانی و فکری، کمک به رشد جسمی کودک، تقویت مهارت های ارتباطی و اجتماعی، آموزش رفتار شهروندی، مسؤلیت پذیری اجتماعی خلاصه کرد. با وجود این که از نظر اکثر مشارکت کنندگان در این مطالعه، مراکز مهد کودک منطقه گرمیان از نظر محتوای و تنوع برنامه درسی و روش آموزش تقریباً با استانداردهای روز دنیا همسو است، ولی امکانات و زیر ساخت های لازم برای اجرای این برنامه ها در حد پایینی است. از نظر مربیان، وجود چالش های مانند چالش های ساختاری و اداری، منابع انسانی، آموزشی، کمبود منابع و امکانات فیزیکی و تجهیزات فنی و آموزشی در برنامه درسی مهدهای کودک، فرایند تربیت اجتماعی و کاهش پرخاشگری در میان کودکان را کم اثر می سازد. به باور مشارکت کنندگان اهتمام بر فعالیت های گروهی، آموزش رفتار صحیح اجتماعی، تقویت مهارت های اجتماعی، اهتمام به رشد شخصی می تواند زمینه بهبود عملکرد مهدهای کودک را فراهم سازد. بعلاوه از طریق برنامه درسی پنهان نیز می توان کیفیت برنامه ها و فعالیت های آموزشی مراکز مهد کودک را برای رشد تربیت اجتماعی و کاهش پرخاشگری کودکان ارتقاء بخشید.
