مهدی زمستانی

با توجه به این که افکار مرتبط با خودکشی از مسایل شایع در افراد مبتلا به علائم وسواسی- جبری است، لذا بررسی مؤلفه‌های آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی‌گر اجتناب تجربه‎ای، همجوشی شناختی، بدتنظیمی هیجان، عاطفه منفی، و تحمل پریشانی در پیش‎بینی افکار خودکشی ‎در اختلال وسواسی- جبری انجام شد. این پژوهش از حیث روش‌شناسی کمی بود که با روش همبستگی از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) انجام شد. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه کردستان که در سال تحصیلی 1400-1399 در حال تحصیل بودند را شامل گردید. روش نمونه‌گیری، غیرتصادفی در دسترس بود و حجم نمونه نیز با استفاده از جدول مورگان 600 نفر تخمین زده شد که پس از گردآوری اطلاعات و حذف پرسشنامه‌های مخدوش و نامعتبر، داده‌های نهایی 504 نفر مورد تحلیل قرار گرفت. جهت گردآوری اطلاعات از مقیاس افکار خودکشی بک(BSSI)‌، مقیاس وسواسی- جبری ابعادی(DOCS)‌، پرسشنامه پذیرش و عمل برای OCD ((AAQ-OC، پرسشنامه همجوشی شناختی‌(CFQ)، مقیاس تحمل پریشانی (DTS)، و مقیاس دشواری در تنظیم هیجان‌(DERS) استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی و ضریب همبستگی با نرم‌افزار SPSS24 و برای تحلیل مدل از تحلیل مسیر با نرم‌افزار Amos24 استفاده شد. یافته‌های به‌دست آمده نشان داد مدل کلی پژوهش و همچنین دو زیرمدل از مدل اصلی پژوهش، برازش وجود دارد، بدین معنی که بین مدل پیشنهادی و مدل مورد انتظار (داده‌های پژوهش) برازش یا تناسب وجود دارد. همچنین داده‌های پژوهش نشان دادند که ضرایب همبستگی پیرسون بین وسواس فکری- عملی، افکار خودکشی، اجتناب تجربه‌ای، همجوشی شناختی، و بدتنظیمی هیجان از لحاظ آماری مثبت و معنادار است(01/0=P)، و همچنین بین تحمل پریشانی با سایر متغیرها رابطه‌ای منفی و معنادار وجود دارد(01/0=P). این نتایج نشان داد که در مدل ارتباط بین وسواس فکری- عملی با افکار خودکشی با نقش واسطه‌ای اجتناب تجربه‌ای، همجوشی شناختی، بدتنظیمی هیجان، عاطفه منفی، و تحمل پریشانی، اثر مستقیم و کل استاندارد شده وسواسی- جبری بر اجتناب تجربه‌ای 58/0درصد، همجوشی شناختی 68/0 درصد، بدتنظیمی هیجان 453/0درصد، عاطفه منفی 572/0درصد، و تحمل پریشانی 338/0- درصد می‌باشد و این میزان تأثیر از لحاظ آماری معنی‌دار می‌باشد(01/0>P). براساس یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که مؤلفه‌های مورد بررسی در این پژوهش به‌عنوان تعیین‌گرهای اصلی در تفکر خودکشی‌ در افراد دارای علائم وسواسی- جبری، می‌باشند.