مهدی زمستانی

زمینه و هدف: مطالعات محدودی در مورد نقش عوامل شخصیتی و روانشناختی دخیل در فرسودگی شغلی در میان دندانپزشکان انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش ویژگی‌های شخصیتی و مؤلفه‌های روانشناختی (افسردگی، اضطراب و استرس) در تبیین فرسودگی شغلی در بین دندانپزشکان انجام شد. روش‌ کار: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، یک مطالعۀ توصیفی از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری شامل تمام دندانپزشکان عمومی و متخصص شاغل در کلینیک‌های عمومی و مطب‌های خصوصی بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، پرسشنامه‌ها به صورت الکترونیکی در کانال‌ها و گروه‌های دندانپزشکان توزیع شد. از سیاهه فرسودگی شغلی مسلش (MBI)، سیاهه شخصیتی DSM-5 (PID-5)، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS-22، شاخص‌های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و درصد فراوانی) و آمار استنباطی (t-test و همبستگی پیرسون) استفاده شد. یافته‌ها: در مؤلفه‌های فرسودگی شغلی از نظر خستگی هیجانی، مسخ شخصیت و فقدان موفقیت فردی به ترتیب 0/5 درصد، 8/7 درصد و 8/21 درصد پاسخگویان در وضعیت فرسودگی بالایی قرار داشتند. خستگی هیجانی در میان دندانپزشکان عمومی ‌بالاتر از متخصصین بود. ابعاد فرسودگی شغلی در افراد مجرد بالاتر از افراد متأهل بود. به صورت کلی، تمام ابعاد فرسودگی شغلی با حیطه‌های سیاهه شخصیتی DSM-5 و همچنین میزان افسردگی، اضطراب و استرس رابطه معناداری داشتند. نتیجه‌گیری: ویژگی‌های شخصیتی و حالات خلقی می‌توانند پیش‌بینی‌کننده‌های مهم فرسودگی شغلی در بین دندانپزشکان باشند. نتایج می‌تواند در ارائه مداخلات روان‌شناختی مناسب برای دندانپزشکان مبتلا به فرسودگی شغلی تلویحات کاربردی داشته باشد.